ႏိုင္ငံတကာသတင္း

တ႐ုတ္ျပည္မွာ ဂ်ပန္ဆန္႔က်င္းေရး ဆႏၵျပ

ဘာသာေရး သင့္ျမတ္ဖုိ႔ ပုပ္ရဟန္းမင္းႀကီး တိုက္တြန္း

အိႏိၵယစီးပြားေရး ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြအေပၚ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ကာကြယ္

မူစလင္ဆႏၵျပမႈေတြျဖစ္ေစခဲ့တဲ့ ႐ုပ္ရွင္ထုတ္လုပ္သူကို စစ္ေဆးေမးျမန္း

မူဆလင္ကမာၻရဲ႕ ေဒါသ အိုဘားမား ဘယ္လိုထိန္းမလဲ

အေမရိကန္ သံအမတ္ ခရစ္စတီဗန္စ္နဲ႔ သံအဖြဲ႕ဝင္ ၃ ဦးတို႔ က်ဆုံးသြားရတဲ့ လစ္ဗ်ားႏိုင္ငံ ဘန္ဂါဇီၿမိဳ႕ ေကာင္စစ္ဝန္ရုံး တိုက္ခိုက္ခံရမႈ အပါအဝင္ အာရပ္မူဆလင္ ကမာၻရဲ့ ေဒါသူပုန္ထႂကြတာေတြ ျပီးေနာက္မွာ သမၼတ အိုဘားမားအစိုးရက အေထာက္အပံ့ေတြေပးေနတဲ့ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ႏိုင္ငံေတြအေပၚထားတဲ့ မူဝါဒကို အလ်င္အျမန္ ျပန္လည္သုံးသပ္မႈ လုပ္ေနရပါတယ္။
အေမရိကန္ဆန္႔က်င္ေရး တိုက္ခိုက္အံုႂကြမႈကို သက္ဆိုင္ရာႏိုင္ငံ အစိုးရေတြက ကိုင္တြယ္ႏွိမ္နင္းဖို႔ ဖိအားေပးေနစဥ္ တျပိဳင္နက္ သံအဖြဲ႔ေတြ ျပန္ရုပ္သိမ္းေရးနဲ႕ အေထာက္အပံ့ေတြ ရပ္ဆိုင္းေရးကိုလည္း အေမရိကန္အစိုးရ အရာရွိေတြ စဥ္းစားေနရၿပီး လိုအပ္ရင္ လုပ္ဖို႔ လိုမယ္ဆိုတဲ့ အဆင့္ေရာက္ေနပါၿပီ။ ဆူဒန္နဲ႔ တူနီးရွားက သံတခ်ိဳ႕ လံုၿခဳံေရးအရ ျပန္ဆုတ္ခြာခိုင္းပါၿပီ။
အေမရိကန္ လက်ာ္ယိမ္း ခရစ္ယာန္ေတြ လက္ခ်က္လို႔ ယူဆႏိုင္တဲ့ အစၥလာမ္ ဆန္႔က်င္ေရး ဗီဒီယိုကေန အေၾကာင္းျပ စတင္ခဲ့တဲ့ ဒီအေရးအခင္းဟာ ႏိုဝင္ဘာ အေမရိကန္ သမၼတေရြးေကာက္ပြဲ အႀကိဳ ေျပာဆိုေဆြးေႏြးစရာျဖစ္လာၿပီး အိုဘားမားရဲ့ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း မူဝါဒအေပၚ ေမးခြန္းေတြ ထုတ္လာၾကပါတယ္။ အာဏာရွင္စနစ္က ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ကူးေျပာင္းမယ့္ အာရပ္ေႏြဦးကို အကူအညီ လံုေလာက္ေအာင္ မေပးခဲ့ဘူးလား၊ အစၥလမ္မစ္ စစ္ေသြးႂကြေတြကို စည္းမျခားခဲ့ဘူးလား၊ လံုၿခဳံေရးအရ စိုးရိမ္စရာရွိတာေတြကို အိုဘားမား ဖုံးဖိထားခဲ့သလား စတာေတြက ေမးစရာေတြ ျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။
အိုဘားမားအစိုးရရဲ့ သံတမန္ေရးအရ ဖိအားေပးမႈကို တုန္႔ျပန္တဲ့ အေနနဲ႔ အီဂ်စ္အစိုးရက ကိုင္႐ိုက ဆႏၵျပသူေတြကို တားဆီးႏွိမ္နင္းသလို လစ္ဗ်ားအစိုးရကလည္း ဘန္ဂါဇီတိုက္ခိုက္မႈမွာ ပါဝင္တယ္လို႔ သကၤာမကင္းသူေတြကို ပိုက္စိပ္တိုက္ ရွာေဖြတာေတြေတြ လုပ္ေနပါၿပီ။ ေဆာ္ဒီအာေရဗ်နဲ႔ တူနီးရွားကလည္း ေအးေဆးၿငိမ္သက္ဖို႔ တိုက္တြန္းၾကပါတယ္။ အဆိုးဆုံးကို ေက်ာ္ျဖတ္လာခဲ့ၿပီလို႔ ထင္ရေပမယ့္ မူဆလင္ေတြ အေမရိကန္အလံကို မီး႐ိႈ႕ ဆႏၵျပၾကတာေတြ ဆက္ျဖစ္ေနေတာ့ လစ္ဗ်ားတိုက္ခိုက္ခံရမႈ အပါအဝင္ အေမရိကန္ဆန္႔က်င္ေရး သူပုန္ထမႈဟာ အေမရိကန္ မဲဆႏၵရွင္ေတြကို စိတ္ေျခာက္ျခားေနေစၿပီး အိုဘားမားအတြက္လည္း စိတ္မခ်မ္းေျမ့ဖြယ္ ျဖစ္ေစပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ ၂၀၀၈ အိုဘားမား သမၼတ အလုပ္စားပြဲ စထိုင္တဲ့အခ်ိန္မွာ အီရတ္စစ္ပြဲကို အဆုံးသတ္ၿပီး အာရပ္ကမာၻနဲ႔ အေမရိကန္ ဆက္ဆံေရး တေခတ္ဆန္းဖို႔ ရည္စူးထားခဲ့ပါတယ္။ ကိုင္႐ို ေရာက္လာၿပီး ေျပာၾကားခဲ့တဲ့ အိုဘားမားရဲ့ မိန္႔ခြန္းကလည္း အာရပ္ကမာၻ ေခတ္သစ္ ေရာက္ၿပီလို႔ေတာင္ အခါေပးခဲ့ၿပီး အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ေတာ္လွန္ေရး ေတာင္ၿပိဳတဲ့အထဲ ပိတ္မိေနတဲ့ အေမရိကန္ သမၼတဟာ အီဂ်စ္ အာဏာရွင္ မူဘာရက္ ဆန္႔က်င္တဲ့ ပုန္ကန္သူေတြကို ေထာက္ခံခဲ့၊ လစ္ဗ်ားအာဏာရွင္ ကဒါဖီကို ဗုံးႀကဲဖို႔အထိ အမိန္႔ေပးခဲ့ပါတယ္။
သမၼတ အိုဘားမားဟာ ဝါရွင္တန္နဲ႔ အဆက္အဆံ မရွိခဲ့ဖူးတဲ့ အစၥလမ္မစ္ အဖြဲ႕ေတြက အာဏာရွင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔ အစားထိုးလာေနတဲ့  ေဒသတြင္းမွာ အေမရိကန္အက်ိဳးစီးပြားကို ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ေရး နဲ႔  ဒီမိုကေရစီေရး ေထာက္ပံ့ဖို႔ၾကား ခ်ိန္ခြင္ရွာညီဖို႔ အေတာ္ႀကိဳးစားရပါတယ္။ အေမရိကန္ေတြအေနနဲ႕ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းမွာ ဒီမိုကေရစီေရးကို အတိုင္းအတာ တစုံတရာ ေထာက္ပံ့ကူညီႏိုင္ခဲ့ေပမဲ့ အရိုးစြဲေနခဲ့တဲ့ အေမရိကန္ မုန္းတီးေရးကို မေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ခဲ့သလို ေဒသတြင္း စီးပြားေရး အၾကပ္အတည္းေတြကိုလည္း မေျဖရွင္းႏိုင္ပါဘူး။ အိုဘားမားရဲ့ လစ္ဗ်ားဟာ အကူးအေျပာင္းရဲ့ စံျပပံုစံလို႔ ဆိုတာ အခု သံသယ ရွိလာသလို ဆီးရီးယားမွာ ေသြးေခ်ာင္းစီးတာကိုလည္း ဘာမွာ မလုပ္ႏိုင္ျဖစ္ေနပါတယ္။
စေနေန႔ အပတ္စဥ္ ေျပာေနက် မိန္႔ခြန္းထဲမွာ သမၼတ အိုဘားမားက မူဆလင္ကမာၻရဲ့ မၿငိမ္သက္မႈေတြအေပၚ အေမရိကန္ေတြ ေသာကေရာက္ေနတာ နားလည္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
“ရုပ္သံေပၚက ရုပ္ပံုေတြဟာ စိတ္အေႏွာက္အယွက္ ေပးတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္သိပါတယ္” လို႕ အိုဘားမားက ဆိုတယ္။ “ဒါေပမယ့္ ေဒါသထြက္ေနတဲ့ လူအုပ္ေတြေနာက္မွာ လြတ္လပ္ျခင္း၊ ဂုဏ္သိကာၡနဲ႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ဆိုတဲ့ က်ေနာ္တို႔ အလံရဲ့ ကိုယ္စားျပဳခ်က္ေတြကို လိုလား ေမွ်ာ္လင့္ေနသူေတြ သန္းခ်ီရွိေသးတယ္ ဆိုတာ က်ေနာ္တို႔ မေမ့ဖို႔ လိုတယ္” လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
ဘန္ဂါဇီ တိုက္ခိုက္ခံရခ်ိန္ကတည္းက ထိုင္ေနရတဲ့ အိမ္ျဖဴေတာ္က မာရသြန္ အစည္းအေဝးပြဲေတြမွာ အေမရိကန္အရာရွိေတြဟာ ေနာက္အဆင့္ေတြကို ေဆြးေႏြးၾက၊ တုန္႕ျပန္မႈေတြအေပၚ သုံးသပ္စိစစ္ၾကပါတယ္။ ေအာင္ျမင္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး အကူးအေျပာင္းလို႔ ေကာက္ယူထားတဲ့ တူနီးရွားႏိုင္ငံက အေမရိကန္ ေထာက္ပံ့ခံ ေက်ာင္းတေက်ာင္း အဖ်က္ခံရတာကိုေတာ့ သူတို႔ အံ့အားသင့္ၾကတယ္။
လတ္တေလာမွာေတာ့ အိုဘားမားဟာ သံတမန္ေတြကို အကာအကြယ္ေပးဖို႕ မရိန္းစစ္သားေတြ ပိုခ်၊ ဖ်က္သေဘၤာ ၂ စင္း ေဒသတြင္းမွာ ကင္းလွည့္ခိုင္းထားသလို တူရကီဝန္ၾကီးခ်ဳပ္လို ေဒသတြင္း မဟာမိတ္ မူဆလင္ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႕ အဆက္အသြယ္ မျပတ္ ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ေနရပါတယ္။ ယူက်ဳကိုလည္း ဗီဒီယိုဖိုင္ တင္ထားနဲ႕ပတ္သက္ျပီး ျပန္သုံးသပ္ဖို႕နဲ႔ ဗီဒီယို ႐ိုက္ကူးထုတ္လုပ္ေရးမွာ ပါဝင္တယ္လို႔ မသကၤာသူေတြကို ေခၚယူေမးျမန္းမႈေတြ လုပ္ေဆာင္ရပါတယ္။
လံုျခဳံေရးအရ ျပန္သုံးသပ္မႈေတြလည္း လုပ္ရပါတယ္။ ၂၀၀၁ စက္တင္ဘာ ၁၁ ရက္ တိုက္ခိုက္မႈေနာက္ပိုင္း လုံျခဳံေရးအစီအမံ တိုးျမႇင့္ျပီးျဖစ္တဲ့ သံရုံးေတြကို ထပ္မံ တိုးျမႇင့္ဖို႔လို မလို၊ ေဒသခံေတြကို ေပးေနတဲ့ အေထာက္အပံ့ေတြ ရပ္ဖို႕ လို မလို အေမရိကန္အရာရွိေတြ အျမဲ ေမးျမန္းေဆြးေႏြး သုံးသပ္ေနရပါတယ္။ တူနီးရွားနဲ႕ ဆူဒန္က သံတမာန္ေရးရာမွာ အေရးမၾကီးသူေတြကို လုံျခဳံေရးအရ ျပန္ဆုတ္ခိုင္းခဲ့ရေပမယ့္ အျခား အေရွ႕အလယ္ပိုင္းႏိုင္ငံေတြမွာ အေမရိကန္ အေထာက္အပံ့ေတြ ျဖတ္ဖို႕ အစီအစဥ္ မရွိေသးပါဘူး။
ဒီလို ျပန္ဆုတ္ရတာ သိပ္ေကာင္းတဲ့ ေရြးခ်ယ္မႈ မဟုတ္ပါ။ ဒီႏိုင္ငံေတြက အေမရိကန္ေတြ ျပန္ရုတ္သိမ္းရျခင္းဟာ သီအိုရီအရ အကဲဆတ္ သည္းမခံႏိုင္မႈ၊ တင္းမာမႈေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္တဲ့ ယဥ္ေက်းမႈဆိုင္ရာ ဖလွယ္ေပါင္းကူးေရး အစြမ္းအစေတြကို ေပ်ာက္ပ်က္ေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ႏိုင္ငံရပ္ျခား အေထာက္အပံ့ဟာ လတ္တေလာ ၾကဳံေနရတဲ့ ေငြေၾကးအၾကပ္အတည္း ကာလထဲမွာ ေရာင္းမေကာင္းျဖစ္ေန႐ံုမက ကြန္ဂရက္ကလည္း ဖိအားေတြ ပိုေပးလာဖြယ္ရွိတယ္လို႕ အေမရိကန္ အစိုးရအရာရွိေတြက ေျပာၾကပါတယ္။
ဘန္ဂါဇီ တိုက္ခိုက္မႈနဲ႕ အံုႂကြမႈေတြေၾကာင့္ ျပည္တြင္းႏိုင္ငံေရးမွာလည္း ရီပတ္ဘလီကန္ေတြဘက္က အိုဘားမားရဲ့ ႏိုင္ငံျခားေရး မူဝါဒအေပၚ ျပစ္တင္ ေဝဖန္သံေတြ ဆူညံေနခဲ့ပါျပီ။ ႏိုဝင္ဘာ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ စိန္ေခၚသူ ရီပတ္ဘလီကန္ သမၼတေလာင္း မစ္ရြမ္ေနက အိုဘားမားဟာ အာရပ္ေႏြဦးကို သေဘာမေပါက္၊ ႏံုအ က်ိဳးႏြံလြန္းျပီး အစၥေရးကို လံုေလာက္ေအာင္ မေထာက္ကူဘူးလို႕ သရုပ္ေဖာ္ပါတယ္။ အိုဘားမားဟာ ေထာက္လွမ္းေရးအစီရင္ခံတာကို အာရုံ သိပ္မစိုက္ဘူးလို႕ ဒု သမၼတေဟာင္း ဒစ္ခ်င္နီလို ေဝဖန္ေရးသမားေတြကလည္း ေဝဖန္သံေတြ ရွိေနပါတယ္။
ေရႊဘကို ၾကိဳက္တဲ့ ဗမာေတြလို ေကာင္းဘိြဳင္မင္းသား သမၼတ ေရဂင္ကို အေမရိကန္ေတြ ၾကိဳက္ၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ၉/ ၁၁ ျဖစ္ရပ္အျပီး စစ္ေတြတိုက္လို႕ၾကာလာတဲ့အခါ ရီပတ္ဘလီကန္ေတြအစား လစ္ဘရယ္တန္ဖိုးေတြကို စမတ္က်က် အေျပာေကာင္းသူ ဒီမိုကရက္ သမၼတ အိုဘားမားကို ၂၀၀၈ ေရြးေကာက္ပြဲကတဆင့္ အေမရိကန္မဲဆႏၵရွင္ အမ်ားစုက သမၼတ တာဝန္ေပးခဲ့တယ္။ အခု ေလးႏွစ္ျပည့္အျပီး ေနာက္ေလးႏွစ္ သက္တမ္းအတြက္ မဲဆြယ္ပြဲေတြ လုပ္ေနရပါျပီ။
ျပီးခဲ့တဲ့ သက္တမ္းကို ျပန္ၾကည့္ရင္ ျပည္တြင္း ႏိုင္ငံေရးထက္ ႏိုင္ငံျခား ဆက္ဆံေရးမွာ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘဲလ္ဆုပါ ရတဲ့အထိ မ်က္ႏွာေကာင္း ရခဲ့တဲ့ ဒီမိုကရက္ သမၼတ အတြက္ ေနာက္ဆုံးဖိအားက သူနဲ႕ သိပ္အေစး မကပ္တဲ့ အစၥေရးဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ဆီကပါ။ အစၥေရးဝန္ၾကီးခ်ဳပ္ ေနတာညာဟုက အီရန္ဟာ ညဴကလီးယားဗုံးထုတ္ဖို႕ ၆ လ ၇ လပဲ လိုေတာ့တယ္လို႕ ေျပာဆိုမႈက နဂိုကမွ ရွုပ္ေထြးျပီး တင္းမာမႈေတြ ျမင့္လာေနတဲ့ အေရွ႕အလယ္ပိုင္း ေဒသတြင္း ႏိုင္ငံေရးကိုသာမက အေမရိကန္ သမၼတ အိုဘားမားကိုပါ ဖိအားေတြ တိုးလာေစမွာ အမွန္ျဖစ္ပါတယ္။

ကိုးကား။    ။ The New York Times