ရန္ကုန္(မဇၩိမ) ။ ။ အျငင္းပြားဖြယ္ရာ ျမစ္ဆံု စီမံကိန္းကုိ ေနာက္မဆုတ္တမ္း ဆက္လက္ လုပ္ကိုင္သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ရွစ္ႏွစ္အတြင္း အၿပီး တည္ေဆာက္သြားမည္ဟု အမွတ္ (၁) လွ်ပ္စစ္စြမ္းအား ဝန္ႀကီး ဦးေဇာ္မင္းက ေျပာၾကားသြားသည္။

ေနျပည္ေတာ္ရွိ မီးရထားဝန္ႀကီး႐ုံးတြင္ တနဂၤေႏြေန႔က ျပဳလုပ္ေသာ သတင္းမီဒီယာမ်ားႏွင့္ ေတြ႔ဆံုရာတြင္ ဝန္ႀကီးက လွ်ပ္စစ္မီး ရရွိေရးသည္ "အမ်ဳိးသား အက်ဳိးစီးပြား ျဖစ္ပါတယ္" ဟုဆိုကာ "ေႏြရာသီစတာနဲ႔ ဒီလုပ္ငန္း (တည္ေဆာက္ေရး) ကို ဆက္လုပ္မွာ ျဖစ္တယ္"ဟု ေျပာၾကားသြားသည္။

"ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး အဖြဲ႔က ကန္႔ကြက္လို႔ ေနာက္ဆုတ္မွာလားလုိ႔ ေမးခြန္းတခု ေမးပါတယ္။
ေနာက္မဆုတ္ ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ ဆက္လုပ္မွာျဖစ္ပါတယ္” ဟုလည္း ထည့္သြင္းေျပာသြားသည္။

ေမခ မလိခ ျမစ္ဆံုအနီးရွိ မဂၢါဝပ္ ေျခာက္ေထာင္တပ္ဆင္အားရွိ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းအေနအထားကို ယခုႏွစ္ ဇြန္လက ေတြ႔ရစဥ္။ ဓာတ္ပံု- ဆိုင္းေအာင္

ဧရာဝတီျမစ္ဖ်ား ေမခႏွင့္ မလိချမစ္ႏွစ္သြယ္ ဆံုရာအနီး လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အား မဂၢါဝပ္ ေျခာက္ေထာင္ တပ္ဆင္စက္ အင္အားရွိမည့္ ျမစ္ဆံုေရကာတာ စီမံကိန္းအတြက္ တည္ေဆာက္မႈ ဖြင့္ပြဲကို ဒီဇင္ဘာလ ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္တြင္ စတင္ခဲ့သည္။ လွ်ပ္စစ္ (၁) ဝန္ႀကီးက ရွစ္ႏွစ္အတြင္း အၿပီး ေဆာက္လုပ္သြားမည္ဟု ေျပာသည္။

ဦးေဇာ္မင္းက ဧရာဝတီျမစ္ေပၚရွိ ေရကာတာ စီမံကိန္းမ်ားအတြက္ အေသးစိတ္ ေလ့လာမႈကို လုပ္ခဲ့ေၾကာင္းႏွင့္ စူးစမ္း ေလ့လာမႈကို ရွစ္လ၊ တႏွစ္ခန္႔ Biodiversity and Nature Conservation Association (BANCA) က ျပဳလုပ္ရန္အတြက္ ငွားရမ္းကာ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁.၂၅ သန္း ေပးခဲ့ရသည္ဟု ပါရွိသည္။ ဝန္ႀကီးကိုယ္တုိင္ "လွ်ပ္စစ္ ဝန္ထမ္းတဦး" ဟု အမည္ခံ ေရးသားထားေသာ ၾသဂုတ္လ ၉ ရက္ေန႔ထုတ္ ႏိုင္ငံပိုင္ ျမန္မာ့အလင္း သတင္းစာပါ ေဆာင္းပါးတြင္ BANCA အပါအဝင္ အဖြဲ႔ေပါင္း ၂၆၀ ပါဝင္ေသာ စူးစမ္းေလ့လာမႈကို ၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီလမွ ဇူလိုင္လအထိ ျပဳလုပ္ခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။

ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို ကန္႔ကြက္သူမ်ားက ေထာက္ျပေသာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကိုသာ အက်ဳိးရွိေစမည္ ဆိုျခင္းကိုလည္း ေခ်ပေျပာဆိုရာတြင္ "က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ ပိုက္ဆံမရွိလို႔ လုပ္တာ။ ပိုက္ဆံရွိရင္ ကိုယ့္ဟာကိုယ္ လုပ္မွာေပါ့။ ဒါနံပါတ္တစ္။ ပိုက္ဆံရွိလို႔ ကိုယ့္ဟာကိုယ္လုပ္ၿပီးရင္ ဒီလွ်ပ္စစ္ကို ဘယ္သူက သံုးမွာလဲ။ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ အခု မဂၢါဝပ္ ၁,၅ဝဝ ေပးတာေတာင္ ကုန္ေအာင္ မသံုးႏိုင္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဘယ္သူက သံုးမွာလဲ။ သံုးစရာမရွိရင္ Market ရဲ႕ သေဘာအရ ေရာင္းစားရမွာေပါ့။" ဟု ဆုိသည္။

အင္တာနက္တြင္ ျပန္႔ေနေသာ BANCA ၏ သဘာဝတ္ဝန္းက်င္ စူးစမ္းေလ့လာမႈ အစီအရင္ခံစာကိုလည္း အစိုးရက ကုန္သြယ္မႈ လ်ဳိ႕ဝွက္ခ်က္အျဖစ္ လ်ဳိ႕ဝွက္ထားေသာ္လည္း ေပါက္ၾကားသြားခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။

ဦးေဇာ္မင္းက "ထာဝရ အေမြအႏွစ္ မြန္ျမတ္သည့္ ေစတနာ" ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ျမစ္ဆံု စီမံကိန္း အပါအဝင္ ဧရာဝတီ ျမစ္ေပၚမွ ေရကာတာ စီမံကိန္းမ်ား၏ ေကာင္းက်ဳိးကို ၫႊန္းဆို ေရးသားထားရာတြင္ ၁၅ ႏွစ္အတြင္း တည္ေဆာက္မည့္ စီမံကိန္းမ်ားေၾကာင့္ စက္တပ္ဆင္အင္အား ၁၈,၄ဝဝ မဂၢါဝပ္ခန္႔ ရွိမွာျဖစ္ၿပီး ျမစ္ႀကီးနားၿမိဳ႕ကို ျမစ္ေရလွ်ံျခင္းသည္ ငါးႏွစ္တႀကိမ္ျဖစ္ႏိုင္ေခ်မွ အႏွစ္ ၂၀ လွ်င္ တႀကိမ္သာ ျဖစ္ႏိုင္ေခ် ရွိေတာ့မည္ဟု ဆိုသည္။

ထို႔အျပင္ ကြန္ကရစ္မ်က္ႏွာျပင္ ေက်ာက္ျဖည့္တမံ အမ်ဳိးအစား ျဖစ္ေသာ တမံအလ်ားေပ ၄,၃ဝဝ ေပႏွင့္ တမံ အျမင့္ ၄၅၈ ေပရွိ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းတြင္ က်ေရာက္ေသာ ေက်းရြာငါးခုမွ လူဦးေရ ၂,၁၄၆ ဦးကို ေပ ၈ဝx၆ဝ မွသည္ ေပ ၁ဝဝ x ၁၂ဝ အက်ယ္ရွိ ေျမကြက္မ်ားျဖင့္ ျပန္လည္ ေနရာခ်ထားေရး ျပဳလုပ္ေပးခဲ့သည္ဟု ဆိုသည္။

ျမစ္ဆံုေရကာတာမွ ေရထိန္းေပးမႈေၾကာင့္ မိုးရာသီတြင္ ပံုမွန္ျမစ္ေရထုစီးႏႈန္းထက္ ၃.၅ ရာခုိင္ႏႈန္း ေလ်ာ့နည္းမွာ ျဖစ္ၿပီး ေႏြရာသီတြင္ (ႏိုဝင္ဘာလမွ ဧၿပီလအထိ) ပံုမွန္ျမစ္ေရထက္ ၁၆ ရာခိုင္ႏႈန္းတိုးလာကာ ဧရာဝတီျမစ္ေၾကာင္း တေလ်ာက္ ျမစ္ေရ ၁.၅ ေပခန္႔ ပိုမိုျမင့္တက္လာမည္ဟု ဆိုသည္။

သတင္းစာပါ ေဆာင္းပါးကို ေဝဖန္မႈမ်ားျဖင့္ တံု႔ျပန္ၾကျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ "ဒီေဆာင္းပါးေရးတဲ့ေကာင္ ဘယ္ေလာက္ တတ္လို႔လဲ။ ဒီေကာင္က ဘာအဆင့္ ရွိလို႔လဲဆိုေတာ့ က်ေနာ္မေျပာေတာ့ဘူး။ ၫႊန္ခ်ဳပ္ မင္းေရးတယ္ ေျပာလိုက္၊ ငါေရးတယ္ မေျပာနဲ႔။ ငါ့ထက္ပိုၿပီးေတာ့ သိႏိုင္တဲ့လူ မရွိေတာ့ဘူး။ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ေရအားလွ်ပ္စစ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ လက္ရွိအခ်ိန္မွာ က်ေနာ့္ထက္ပိုၿပီးေတာ့ အေတြ႔အႀကံဳရွိတဲ့လူ မရွိေတာ့ဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ မင္းပဲ ေရးတယ္ေျပာလိုက္၊ ငါေရးတယ္ဆိုရင္ မေကာင္းဘူး ျဖစ္သြားမယ္။ အမွန္ကေတာ့ က်ေနာ္ပဲေရးလိုက္တာ" ဟု ေျပာသည္။

တဘက္တြင္လည္း ျမစ္ဆံုဆည္ တည္ေဆာက္မႈႏွင့္ ပတ္သက္၍ ကန္႔ကြက္မႈမ်ား ရွိေနၿပီး ယခုလ ၁၀ ရက္ေန႔က စာေရးဆရာမ်ားျဖစ္သည့္ ကိုတာ၊ ေမာင္စိန္ဝင္း (ပုတီးကုန္း)၊ သဘာဝ ပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးေဆာက္ရြက္သူ ဦးေဇာ္ျမင့္၊ မိုးေလဝသပညာရွင္ ဦးထြန္းလြင္တို႔မွလည္း "Save the Irrawaddy" ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ဧရာဝတီျမစ္ ထိန္းသိမ္းေရး ေဟာေျပာပြဲတခု ျပဳလုပ္ခဲ့ေသးသည္။

ျမစ္ဆံုဆည္ တည္ေဆာက္မႈႏွင့္ပတ္သက္၍ ဦးထြန္းလြင္က "က်ေနာ္ အသက္လည္း ႀကီးၿပီ။ ေၾကာက္လည္း ေၾကာက္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ တခြန္းတည္းပဲေျပာမယ္။ ဧရာ၀တီျမစ္ဆံုမွာ ေရကာတာေဆာက္ျခင္းကို က်ေနာ္ လံုး၀ ကန္႔ကြက္ပါတယ္" ဟု ေဟာေျပာပြဲတြင္ ထည့္သြင္း ေျပာသြားသည္။

ယင္းအျပင္ အာရွတြင္ အရွည္ဆံုးျဖစ္သည့္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံရွိ ယန္စီျမစ္သည္ တိမ္ေကာ ပ်က္စီးေနၿပီး ေပ်ာက္ကြယ္ေတာ့မည့္ အေရးႏွင့္ ရင္ဆိုင္ေနရကာ၊ ေနာင္တြင္ ဧရာဝတီပါ အပါအဝင္ ျဖစ္လာေတာ့မည္ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ထည့္သြင္းေျပာသြားသည္။

တ႐ုတ္ႏုိင္ငံအတြင္း ဆည္မ်ားတည္ေဆာက္မႈကို ကန္႔ကြက္မႈမ်ား ရွိေနျခင္းေၾကာင့္လည္း ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္လာေရာက္ ေဆာက္လုပ္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ဦးထြန္းလြင္က ဆိုခဲ့သည္။

"ကိုယ့္ေနရာမွာ လုပ္တာေတြအတြက္ ကန္႔ကြက္မႈေတြရွိလာေတာ့ ကံဆိုးစြာ က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္ငံကို ေရာက္လာတာပါပဲ" ဟု ဦးထြန္းလြင္မွ "Save the Irrawaddy" ေဟာေျပာပြဲတြင္ ထည့္သြင္းေျပာသြားခဲ့သည္။