"ငါတို႔စစ္တပ္ဟာ ႏိုင္ငံသူ၊ ႏိုင္ငံသားေတြကို ညွဥ္းဖို႔ မဟုတ္။ လက္နက္ အားကိုး တန္ခိုးျပဖို႔ မဟုတ္။ စစ္တပ္ဟာ ႏုိင္ငံရဲ႕ အေစခံ ျဖစ္ ရမယ္။ ႏိုင္ငံဟာ စစ္တပ္ရဲ႕ အေစခံ မျဖစ္ရဘူး။ ဒါက စကားရိုင္းရိုင္း ႏွင့္ နားလည္ေအာင္ ေျပာျပတာပဲ။ ဒီစကားကို က်ဳပ္ေျပာတာဟာ စစ္ တပ္ကို က်ဳပ္ ျပန္ႏွိပ္ခ်င္တဲ့ သ ေဘာနဲ႔ ေျပာတာ မဟုတ္ဘူး။ ငါတို႔ဟာ လက္နက္ကိုင္ လူေတြ ျဖစ္ၾကေသာ္လဲ မတရားမလုပ္။ ႏိုင္ငံ ရဲ႕ ရန္သူ ေတြ မဟုတ္။ ႏိုင္ငံရဲ႕ မိတ္ေဆြေတြ ျဖစ္တယ္ဆိုတာ အားလံုး သေဘာေပါက္ေအာင္ ေျပာျပ ျခင္းပဲ။”
လူႀကီးဆုိတာ အသက္ႀကီးတာကို ဆိုလိုတာလား ။ မဟုတ္ဘူး ။ အသက္မႀကီးေပးမယ့္ လုပ္တဲ့ အ လုပ္ႀကီးရင္ လူႀကီးပဲ။
(၁၉၄၄ ၊ မတ္ ၁၄ ၊ ဗိုလ္သင္တန္း ေက်ာင္းဆင္းမိန္႔ခြန္း)
ရဲေဘာသံုးက်ိပ္ဟာ ႏိုင္ငံေရးအဖြဲ႔ တဖြဲ႔တည္း မဟုတ္ပဲ သခင္ဂိုဏ္းႀကီးႏွစ္ခုၿဖစ္တယ္၊ အနာဂါတ္ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲမွာ ဒီသံုးက်ိပ္ ည ီညြတ္ဖို႔ လိုတယ္။ ဒါမွ လူငယ္မ်ားၿဖစ္တဲ့ သခင္ဂိုဏ္း ႏွစ္ဂိုဏ္း လံုး ညီညြတ္မယ္။ ဒါမွ လူမ်ားစုကို ကိုယ္စားၿပဳမဲ့လူေတြ တကယ္လဲ အ လုပ္လုပ္ႀကမဲ့ လူငယ္ေတြ ညီ ညြတ္မယ္။ ဒါမွ လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲဟာ ခုိင္မာေတာင့္တင္းမယ္။

“ရဲေဘာ္တို႔ ေမးစရာ စကားရွိတယ္။ တကယ္လို႔ အၾကီးအမွဴးေတြထဲက ဘယ္သူျဖစ္ျဖစ္ ကိုယ္က်ိဳးငဲ့ ၿပီး လူမ်ိဳးရဲ႕အက်ိဳးနဲ႔ ကိုယ့္ႏိုင္ငံ ဆန္႔က်င္တဲ့ အၾကီးအမွဴးေတြဟာ ၾကာၾကာမေနႏိုင္ပါဘူး။ အခ်ိန္တန္ တဲ့အခါ ျပဳတ္က်မွာပဲ။ ရာဇ၀င္မွာ ၾကည့္လိုရွိယင္ ဘယ္ေလာက္ၾကီး တဲ့လူျဖစ္ျဖစ္ မတရားလုပ္တဲ့အခါ ျပဳတ္က်တာ ခ်ည္းပဲ။ ဒီလို မတရားတဲ့ အၾကီးအမွဴးေတြရွိယင္ ရဲေဘာ္တို႔ အေပၚမွာလဲ တည္တယ္။ ဥ ပမာ မတရားတဲ့ အၾကီးအမွဴးတစ္ေယာက္က ၀တၱရားႏွင့္မဆိုင္တဲ့ ႏုိင္ငံႏွင့္လူမ်ိဳးအက်ိဳးနဲ႔ မပတ္သတ္ တဲ့ အမိန္႔မ်ိဳးေပးတဲ့အခါ အမိန္႔ဟာ နည္းက်၊ မက်၊ တရား၊ မတရား ႏိုင္ငံႏွင့္လူမ်ိဳးမွာ အက်ိဳးရွိမရွိ ၾကည့္ရမယ္။ အဲသလို ၾကည့္တဲ့အခါ ကိုယ့္စိတ္ထဲမွာ မရွင္းယင္ သူ႕ထက္ၾကီးတဲ့ အၾကီးအမွဴးကို ျဖစ္ ေစ၊ တစ္ျခား အၾကီးအမွဴးတစ္ေယာက္ျဖစ္ျဖစ္ သြားေမးရမယ္။ ဒီအခါမွာ ရဲေဘာ္တို႔ဟာ ဘယ္ဒင္း မွန္ တယ္၊ မွားတယ္ သိႏိုင္မယ္။”
“လက္ဖြဲ႕အေနနဲ႔ေဆာင္ၿပီး သတၱိႏွင့္ သစၥာရွိလွ်င္ ေမာင္တို႔ ေျခခ်ရာအရပ္မ်ားသည္ ေအာင္ေျမခ်ည္း ျဖစ္ရလိမ့္မည္။”
“က်ဳပ္အဖို႔ ေျပာရယင္ ရဲေဘာ္တို႔ထဲကပဲျဖစ္ျဖစ္၊ အခု တပ္ထဲမွာရွိတဲ့ စစ္သားကေလးကစၿပီး အားလံုး ရဲေဘာ္ေတြထဲကပဲျဖစ္ျဖစ္ က်ဳပ္ ထက္ အရည္အခ်င္း၊ အက်င့္စာရိတၱ၊ အလုပ္အကိုင္၊ ႏိုင္ငံခ်စ္စိတ္၊ အေမွ်ာ္ အျမင္ရွိတယ္လို႔ ေေတြ႕တာနဲ႔တစ္ၿပိဳင္နက္ က်ဳပ္ဟာ အဲဒီလို ေတာ္တဲ့လူကို ထိုးတင္ၿပီး ေနာက္လိုက္လုပ္ဖို႔ အသင့္ရွိတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ရဲေဘာ္တို႔အားလံုး ၾကိဳးစားၾကပါ၊ ေေတာ္ေအာင္ ၾကိဳး စားၾကပါ။”
“အမွန္ေျပာရယင္ လူေတြဟာ ပုထုဇဥ္ေတြပဲ။ အားရွိတဲ့အခါ အားနည္းတဲ့လူေတြကို ညွဥ္းခ်င္တဲ့ စိတ္ ရွိတယ္။ အားနည္းတဲ့လူေတြကလဲ အားနည္းတဲ့အခါတုန္းကေတာ့ အားၾကီးေနတဲ့လူေတြကို လက္ နက္ အားကို အာဏာအားကို လုပ္ခ်င္တယ္ ေျပာၾကတယ္။ မိမိတို႔ကိုယ္တိုင္ အားၾကီးတဲ့ေနရာ အာ ဏာရွိတဲ့ေနရာ ေရာက္တဲ့အခါက်ေတာ့ အရင္တုန္းက ေျပာတာေတြ ေမ့ၿပီး တစ္မ်ိဳးလုပ္ၾကတာပဲ။ ဒါ ထံုးစံအတိုင္းပဲ။ ငါတို႔က ဒီလို မဟုတ္။ အားနည္းတဲ့အခါလဲ အားၾကီးတဲ့လူကို မတရားယင္ မေၾကာက္၊ အားၾကီးတဲ့အခါလဲ အားငယ္တဲ့ လူကို မတရားမလုပ္ ဆိုတဲ့အတိုင္း လုပ္ခ်င္တယ္၊ ျပခ်င္တယ္။ အဲဒါ ေၾကာင့္ စစ္တပ္ဟာ ႏုိင္ငံရဲ႕ အေျခခံျဖစ္ တယ္လို႔ ေျပာတာပဲ။”
“က်ဳပ္တို႔ တိုင္းသူျပည္သားေတြဟာ သိပ္စိတ္ပ်က္ေနစရာ မလိုပါဘူး။ ေနာက္ထပ္ စိတ္ပ်က္စရာေတြ အမ်ားၾကီး ရွိပါေသးတယ္။ ေနာက္ ထပ္ စိတ္ပ်က္စရာေတြ အမ်ားၾကီးရွိတယ္ဆိုေပမယ့္ ေနာက္ဆံုးက် ေတာ့ ေအာင္ဖို႔ပါပဲ။”
“ကၽြန္ေတာ္ သိပ္သေဘာက်တာပဲ။ ဘုန္းၾကီးေတြေတာင္ ေခတ္ပညာအတတ္ေတြ တစ္ခ်ိဳ႕သင္ၾကား ေနတယ္လို႔ ၾကားရတယ္။ ဘယ္ထိ ေအာင္ ေတာ္တယ္၊ မေတာ္တယ္လို႔ေတာ့ မသိဘူး။ ဒီအတိုင္းသာ မွန္လို႔ရွိ ယင္ ဘုန္းၾကီးမ်ားဟာ မိမိဘာသာေရးနဲ႔လဲ မဆန္႔က်င္၊ တိုင္းျပည္အက်ိဳးရွိရာ ရွိေၾကာင္းအ လုပ္ေတြကို လုပ္ေပး ၾကမယ္ဆိုယင္ ဗမာျပည္ဟာ တုိးတက္ဖို႔ နိမိတ္ပဲ။”
“ေနာက္ၿပီးေတာ့ ျပည္သူေတြရဲ႕အက်ိဳးကို တကယ္ကာကြယ္မယ့္သူေတြဟာ ျပည္သူေတြပဲ။ သည့္ျပင္ လူေတြဆိုတာ ဒီေလာက္ မျဖစ္ႏိုင္ ဘူး။”
“အဲဒါေၾကာင့္ တိုင္းသူျပည္သားလူအမ်ား၊ ေခါင္းေဆာင္ဆိုတဲ့လူေတြကို ေျပာလုိတာကေတာ့ တကယ္ ကၽြန္ မျဖစ္ခ်င္ယင္ ကၽြန္မျဖစ္တဲ့ နည္းလမ္းေတြ ရွာၿပီးေတာ့ တကယ့္စြန္႔စားမႈႏွင့္ တကယ့္အလုပ္ေတြကို လုပ္ျပ ၾကပါ။ အေခ်ာင္သမားအလုပ္ေတြ၊ တပြဲထိုး၀ါဒေတြ၊ ဒါမ်ိဳးေတြႏွင့္ လုပ္မယ္ဆိုယင္ေတာ့ ဗမာျပည္ မစြန္ႏိုင္ဘူး ဆိုတာ တထစ္ခ်မွတ္ထားပါ။”
“က်ဳပ္တို႔ဟာ တိုင္းျပည္အက်ိဳးကို ေရွးရႈရမယ္။ လူတေယာက္တေလ၊ တဖြဲ႕တပါတီ၊ မုန္းရံုနဲ႔ ကိုယ္ထင္ တာကို လုပ္လို႔ မျဖစ္ဘူး။ တိုင္ းျပည္နာမွာကို ၾကည့္ရမယ္။ ရာထူးေတြ သိပ္မလိုခ်င္နဲ႔အံုး။ ဆာေနတဲ့လူေတြကို သိပ္မျငဴစူၾကပါနဲ႔။ စားၾကပါေစ။ သို႔ေသာ္ သူတို႔စားသလို ကိုယ္လိုက္စားခ်င္တာလဲ ေခါင္းေဆာင္အစစ္ မဟုတ္ ဘူး။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို တန္ဖိုးမထားတဲ့ လူညာေခါင္းေဆာင္ေတြပဲ။ ဘယ္သူျဖစ္ျဖစ္ ေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ခ်င္ယင္ ေခါင္းေဆာင္လုပ္ႏိုင္တဲ့ အရည္အခ်င္းနဲ႔ ျပည့္စံုၿပီး လက္ရွိေခါင္းေဆာင္ေတြထက္ တိုင္းျပည္ေကာင္းေအာင္ ရြပ္ ရြပ္ခၽြံခၽြံ လုပ္ၾကပါ။”
“သူမ်ားႏွာေခါင္းနဲ႔အသက္ရႈၿပီး တန္တန္ မတန္တန္ ရာထူး မလိုခ်င္ၾကပါနဲ႔။ ကိုယ့္ကိုယ္ကို တန္ဖိုးထား ၾကပါ။ တိုင္းျပည္က အသိအ မွတ္ျပဳၿပီး လိုက္လာတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မ်ိဳး ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ၾကပါ။ အရည္အခ်င္းလဲ မရွိ။ ဘယ္သူကမွ အသိအမွတ္ျပဳေလာက္ေအာင္ စြန္႔စား ခ်က္လဲ မရွိ။ ၾကီးက်ယ္ခ်င္တဲ့လူေတြဟာ ဘယ္ေတာ့ မွ ေခါင္းေဆာင္မျဖစ္ႏိုင္ဘူး။ ဒီလူမ်ိဳးေတြ ကိုေတာ့ က်ဳပ္သေဘာေျပာမယ္ဆိုယင္ ဘယ္ေတာ့မွ ေလွ်ာ့ဖယ္ မေပးဘူး။ မညွာတန္း က်ဳပ္တိုက္ဖ်က္ပစ္မွာပဲ။ သို႔ေသာ္လဲ က်ဳပ္ထက္သာတယ္လို႔ ျပႏုိင္တဲ့လူေပၚယင္ က်ဳပ္ တို႔ေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို တသက္လံုးေခါင္းေဆာင္ျဖစ္ေအာင္ ဘုရားသခင္ ဖန္းဆင္း ထားတယ္လို႔ ယံုတဲ့လူ မ ဟုတ္ဘူး။ အဲဒီလို သာတဲ့လူကို ဖယ္ေပးဖို႔ အသင့္ပဲ။ အဲဒါ ေနာက္ဆံုးစကားပဲ။”
‘တကမၻာလံုးဟာ ယခုအခါ ေခတ္ေျပာင္းေနတဲ့ အခ်ိန္အခါႀကီး ျဖစ္တယ္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔လည္း ကမၻာ ႀကီးနဲ႔အတူ ေခတ္ေနာက္မက်ေအာင္ လိုက္ၾကစုိ႔။ ကမၻာ့ဇာတ္ခံု ႀကီးမွာ ကမၻာ့ ေတးသံလိုက္၍ ကႏိုင္ တဲ့ ဗမာျပည္ႀကီးျဖစ္ေအာင္ ဖန္တီးျပဳျပင္ၾကစို႔။ ဗမာျပည္ႀကီးကို လြတ္လပ္ၿပီး တိုးတက္ထြန္းကားတဲ့ တိုင္းျပည္ျဖစ္ေအာင္ ၾကံေဆာင္ ႀကိဳးစားၾကစို႔။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အားလံုး စစ္သားေရာ၊ ႏိုင္ငံေရးသမား ေရာ၊ စာေရးဆရာေရာ၊ သတင္းစာ ဆရာေရာ၊ ဗမာတမ်ဳိးသားလံုး ယခုေျပာတဲ့အတိုင္း ေခတ္ေျပာင္း အလုပ္ကို တူၿပိဳင္ၿပိဳင္ လုပ္ကိုင္ၾကပါစို႔’ ‘ မိမိကိုယ္ကို နာမည္ႀကီးေအာင္၊ ႂကြယ္၀ေအာင္ လုပ္တတ္သည္မွာ ႏိုင္ငံေရးမဟုတ္။ တိုင္းျပည္ ေကာင္းေအာင္လုပ္တတ္မွ ႏိုင္ငံေရး ျဖစ္၏ ’
‘ကြၽန္ေတာ္ ဒီကို ေရာက္လာတဲ့ကိစၥ နားလည္တာ တခုရွိပါတယ္။ ဘာလဲဆိုရင္ ဗမာျပည္ႀကီး လြတ္ လပ္ေစခ်င္တယ္၊ ညီၫြတ္ေစခ်င္ တယ္၊ ႀကီးပြားေစခ်င္တယ္ သည္ဟာပါဘဲ။ တိုင္းျပည္ လြတ္လပ္ ေအာင္၊ ညီၫြတ္ေအာင္၊ ႀကီးပြားေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ ဆိုတာကို လြန္ခဲ့တဲ့ (၁၀)ႏွစ္ေလာက္က စၿပီး ႀကိဳးစားလာပါတယ္။ ေနာင္လဲ ႀကိဳးစားပါဦးမယ္။ လံုးလံုးလြတ္လပ္တဲ့ကိစၥ ၿပီးျပတ္သည္အထိ ႀကိဳးစားပါမယ္’
ေဟ့ ... ေသလဲ ဗမာပီပီ ဇာတိမာန္ႏွင့္ ေသႀကပါ .. ရန္သူကို မိမိလက္အားေနရင္ လက္ႏွင့္ထိုး၊ ေၿခ အားေနရင္ ေၿခနဲ႔ကန္ပါ ..။ ေနာက္ ဆံုး ပါးစပ္အားေနလွ်င္ ပါးစပ္ႏွင့္ ကိုက္ၿပီးမွ ရဲရဲေသၿပလိုက္ႀကတာေပါ့ ...။