ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ေဒးဗစ္ကင္မ႐ြန္က ျမန္မာအေပၚပိတ္ဆို႔ အေရးယူမႈေတြကို သူ႕ေတြ႕ရွိခ်က္ေပၚမူတည္ၿပီး ေလၽွာ႔ေပးေကာင္း ေလၽွာ႔ေပးမယ္လို႔ေျပာေနခ်ိန္မွာဘဲ ဘားမားကင္ပိန္း ယူေကကေတာ့ ျမန္မာျပည္မွာလူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈမရွိတာေတြကို အဓိကထား ေဆြးေႏြးဖို႔ ဒီကေန႔ေန႔စြဲနဲ႔ ေၾကညာလိုက္ပါတယ္။ တဖက္ကပိတ္ဆို႔မႈေတြ ေလၽွာ႔ခ်တာ မူအားျဖင့္လက္ခံႏိုင္ေပမယ့္ အေရးႀကီးတဲ့ အေရးယူမႈေတြကိုဆက္ထား ရလိမ့္မယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ဒီေတာ့ဘယ္ဟာေတြထားရမယ္ ဘယ္ဟာေတြေလၽွာ႔သင့္တယ္လို႔ယူဆလဲလို႔ BCUKမွ ဒါ႐ိုက္တာ Mark Farmaner ကိုေမးၾကည့္ပါတယ္။
ေျဖ။ ဆက္ထားသင့္တဲ့ အေရးယူမႈေတြကိုၾကည့္ရင္ ဥပမာအားျဖင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အဓမၼ လုပ္အားခိုင္းေစမႈေတြဆက္ရွိေနေသးတဲ့အတြက္ ဒီျပႆနာပေပ်ာက္ေရးအတြက္EU ကခ်မွတ္ထားတဲ့ GSP ကုန္သြယ္ ခြန္သက္သာခြင့္မေပးတာမ်ိဳး ဆက္ထားသင့္ပါတယ္။ က်ေနာ္ကိုယ္တိုင္ ျပည္တြင္းကိုႏွစ္ေခါက္ေရာက္ၿပီးကခ်င္နဲ႔ကရင္ေဒသေတြမွာ အတင္းခိုင္းေစမႈေတြ ေတြ႕ေနရတုန္းဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သစ္လုပ္ငန္းေက်ာက္မ်က္ သတၱဳတြင္းစတဲ့ က႑ေတြမွာ ကုန္သြယ္တာရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတာပိတ္ပင္မႈကိုလည္း မေလၽွာ႔သင့္ပါဘူး။ဒီဝင္ေငြေတြဟာ စစ္တပ္ေခါင္းေဆာင္ေတြ သူတို႔နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ အသိုင္းအဝိုင္းေတြဆီကိုေရာက္မွာ ျဖစ္သလို သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ပ်က္စီးတာ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္တာနဲ႔လည္း ဆက္ႏြယ္ေနပါတယ္။ ေလၽွာ႔သင့္တဲ့ ဆန္ရွင္ေတြကေတာ့ ဗီဇာနဲ႔ခရီးသြားလာခြင့္မ်ိဳး ေငြေၾကးထိန္းခ်ဳပ္မႈမ်ိဳးကိုေလၽွာ႔သင့္ပါတယ္။ တဖက္က တိုင္းျပည္စီးပြားဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေစမယ့္ အေထာက္အကူေတြလည္း ျပန္ေပးသင့္ပါတယ္။
ေမး။ ဒီေတာ့ ဆန္ရွင္ေလၽွာ႔ေရးမေလၽွာ႔ေရးမွာ ေလသံမ်ိဳးမ်ိဳးေျပာေနခ်ိန္မွာ ၿဗိတိန္ရဲ႕သေဘာထားဘယ္ေလာက္ အေရးႀကီးပါသလဲ။
ေျဖ။ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းနဲ႔ၾကည့္ရင္ အီးယူႏိုင္ငံတိုင္းက ဗီတိုနဲ႔ကန္႔ကြက္ႏိုင္ပါတယ္။ ယူေကအေနနဲ႔ကေတာ့ ဆန္ရွင္ေတြေလၽွာ႔ေပးတာကို ဆန္႔က်င္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ယူေကက ၫွိႏႈိင္းအေျဖရွာတာမ်ိဳး အမ်ားဆႏၵကိုနားေထာင္တာမ်ိဳးပိုလိုလားပါတယ္။ အခုအီးယူထဲမွာ ဆန္ရွင္ကိုခပ္ျမန္ျမန္နဲ႔ အားလုံး႐ုပ္သိမ္းေပးဖို႔ လိုလားတဲ့ႏိုင္ငံ ၅ခုေလာက္ရွိၿပီး ၅ႏိုင္ငံေလာက္ကေတာ့ လူ႕အခြင့္အေရးတိုးတက္မႈကိုၾကည့္ၿပီးတျဖည္းျဖည္း ေလၽွာ႔တာမ်ိဳး လိုလားပါတယ္။ က်န္တဲ့ႏိုင္ငံေတြကေတာ့ ဘယ္ထဲမွာမွမပါဘဲ ၿခံစည္း႐ိုးခြထိုင္ေနၾကတာပါ။ ယူေကက ဆန္ရွင္ကို တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ ထားၿပီးဖိအားေပးတဲ့ေပၚလစီကိုလိုလားပါတယ္။
ေမး။တကယ္တန္းဆို ၿဗိတိန္က ျပင္းထန္တဲ့ဖိအားေပးတဲ့ ႏိုင္ငံထဲမွာပါေပမယ့္ အခုခရီးစဥ္အတြင္း စီးပြားေရးကိုယ္စားလွယ္ေတြ ပါတာကို ေရာ Mark တို႔ဘက္က ဘာေျပာမလဲ။
ေျဖ။ ယူေကဟာ စီးပြားေရးနဲ႔စာရင္ လူ႕အခြင့္အေရးကို ဉီးစားေပးတာျဖစ္သလို ေဒးဗစ္ကင္မ႐ြန္ကိုယ္တိုင္ကလည္း ျမန္မာ့အေရးကိုတက္ႂကြစြာအားေပးသူျဖစ္ပါတယ္။ ဒီတေခါက္မွာ စီးပြားေရးကိုယ္စားလွယ္ေတြပါသြားတာ တိုးရစ္အျဖစ္သြားတာလို႔ ေျပာေနေပမယ့္ စီးပြားေရးကို လူ႕အခြင့္အေရးထက္ပိုဉီးစားေပးမလား ဆိုတဲ့ေဝဖန္မႈေတြၾကားေနရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သူကိုယ္တိုင္ေလ့လာၿပီးဘာေျပာမယ္ အီးယူအစည္းအေဝးမွာ ယူေကကဘယ္လို အႀကံျပဳမယ္ဆိုတာ ေစာင့္ၾကည့္ရပါဉီးမယ္။ တကယ္လို႔ဆန္ရွင္ကို ခပ္ျမန္ျမန္နဲ႔အားလုံးလိုလို႐ုပ္သိမ္းလိုက္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာအစိုးရကို အီးယူဘက္က ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းသားလႊတ္ေပးေရး အပါအဝင္ တျခားကိစၥေတြမွာ ဆက္ဖိအားေပးႏိုင္ေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။