အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေရွ႕ဘက္ မယ္ရီလန္း၊ ၀ါရွင္တန္ဒီစီ နဲ႔ ဗာဂ်ီးနီးယား ျပည္နယ္ေတြမွာ ေနထုိင္ေနၾကတဲ့ ျမန္မာမိသားစုေတြက တနဂၤေႏြေန႔ ဒီေန႔မွာ ျပဳလုပ္မယ့္ သႀကၤန္ပြဲအတြက္ ျပင္ဆင္ ေနၾကသလို ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ လန္ဒန္ေရာက္ ျမန္မာမိသားစုကလည္း သႀကၤန္ပြဲကို စည္စည္ကားကား က်င္းပခဲ့ၾကပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေဝးကို ေရာက္ေနၾကေပမယ့္
ႏွစ္သစ္ကူး သႀကၤန္ပြဲေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ က်င္းပေနၾကသလို အေဝးေရာက္ေနၾကတဲ့ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြ ကလည္း ႐ိုးရာမပ်က္ သႀကၤန္ပြဲေတြကို ကိုယ္ေရာက္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြမွာ က်င္းပေနၾကတာပါ။ ဥေရာပ ဘက္မွာဆိုရင္ ႏွစ္စဥ္နံမည္ႀကီးတဲ့ လန္ဒန္သႀကၤန္ပြဲကို စေနေန႔က က်င္းပခဲ့ပါတယ္။ သာသနာ့ရံသီ ဝိဟာရေက်ာင္းတုိက္ ဆရာေတာ္ ဦးဥကၠရ ဦးစီးျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ လန္ဒန္ သႀကၤန္ပြဲဟာ အရင္ႏွစ္ေတြကထက္ ပိုၿပီး ထူးျခားတဲ့အေၾကာင္း သႀကၤန္ယိမ္းေတြကို စီစဥ္သူ မတူးမာက ခုလိုေျပာျပပါတယ္။
“အခုႏွစ္ လန္ဒန္သၾကၤန္မွာေတာ့ အရင္ႏွစ္ေတြလိုပဲ သၾကၤန္ အဆိုအက ယိမ္းေတြရယ္၊ The Nox တီး၀ိုင္းေတြ ေဖ်ာ္ေျဖၾကပါတယ္။ အေရွ႕ပိုင္း သၾကၤန္ ယိမ္းကတာေတြမွာ ဒီႏွစ္ ထူးျခားတာကေတာ့ မြန္သၾကၤန္ယိမ္းနဲ႔ ရခိုင္ သၾကၤန္ယိမ္းတို႔ကေနၿပီးေတာ့ အားျဖည့္ၿပီးေတာ့ တင္ဆက္ၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုၾကားေနရတဲ့အတိုင္းပါပဲ ေဖ်ာ္ေျဖေနတာကေတာ့။ ဒီႏွစ္ကေတာ့ ဆုိင္း၀ိုင္း အျပည့္ ပါတယ္ေပါ့ေနာ္။ သၾကၤန္သီခ်င္းအားလံုးအတြက္။ The Nox တီး၀ိုင္းနဲ႔အတူတူ ခါတိုင္းႏွစ္ေတာ့ နန္းမရဆုိင္း၀ိုင္းနဲ႔ တီးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ေျခာက္လံုးေပါက္ပဲ တီးႏိုင္တာေပါ့ေနာ္၊ သၾကၤန္ ဒိုးေလာက္ပဲ။ ဒါေပမဲ့ ဒီႏွစ္ေတာ့ အေမရိကန္က တေယာက္ကလာၿပီး သူကေတာ့ ဆိုင္း၀ိုင္းအျပည့္ တီးေပးပါတယ္။ သၾကၤန္ယိမ္းေတြ မကခင္မွာ သံခ်ပ္နဲ႔ အရင္ဖြင့္ေလ့ပါတယ္။ အဖြင့္သီခ်င္းၿပီးရင္ သံခ်ပ္ေပါ့ေနာ္။ ၿပီးေတာ့မွ သၾကၤန္ယိမ္း၊ ေနာက္ဆံုး တီး၀ိုင္းနဲ႔ အၿပီးသတ္တာေပါ့ေလ။”
ခုလို ေဖ်ာ္ေျဖပြဲေတြတင္ မဟုတ္ဘဲ ျမန္မာႏိုင္ငံ အလြမ္းေျပ အစားအေသာက္ေတြကုိလည္း ဝယ္ယူ စားေသာက္ႏိုင္တာမို႔ လန္ဒန္ၿမိဳ႕ေတာ္ အျပင္ တျခားၿမိဳ႕ေတြမွာ ေနထုိင္ၾကတဲ့ ျမန္မာေတြလည္း လန္ဒန္ သႀကၤန္ပြဲအတြက္ တကူးတကလာၾကတာ ပရိတ္သတ္ ရာခ်ီရွိပါတယ္။
“မုန္႔လံုးေရေပၚ တို႔၊ ရွမ္းေခါက္ဆြဲတို႔၊ တို႔ဟူးသုတ္တုိ႔ စသည္ျဖင့္ေပါ့ေလ။ အခုေလးတင္ပဲ သတင္းရပါတယ္။ ဒီႏွစ္ အစားအေသာက္ေတြ အေစာႀကီး ျပတ္သြားတယ္တဲ့။ အခု ကုန္ေနၿပီလို႔ ေျပာပါတယ္။ အစားအေသာက္ေတြ။ ဒီေက်ာင္းက အေပၚထပ္နဲ႔ ေအာက္ထပ္နဲ႔။ အစားအေသာက္က ေအာက္ထပ္မွာ ကန္တင္းက သက္သက္ရွိေတာ့ အေပၚထပ္ေအာက္ထပ္ လူက ကြဲေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေပၚထပ္ ေအာက္ထပ္ေရာ လူျပည့္ေနတယ္ဆိုေတာ့ လူ ေတာ္ေတာ္မ်ားတယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။ လန္ဒန္က မဟုတ္တဲ့သူေတြလည္း ေတြ႔ပါတယ္။ ဥပမာ လန္ဒန္ယိမ္း ဆိုလို႔ရွိရင္ လန္ဒန္က မဟုတ္ဘဲနဲ႔ မန္ခ်က္စတာ တို႔၊ နယူးကာဆယ္လ္ တို႔ကေန လာၿပီး ရခိုင္ယိမ္း ျဖစ္ေျမာက္ဖို႔အတြက္ကို သူတို႔လာၿပီး အားျဖည့္ၿပီး ကတဲ့အထဲမွာပါတယ္ဆိုေတာ့ ပရိသတ္ထဲမွာလည္း နယ္ကလူေတြပါမွာ မလြဲမေသြပါပဲ။”
ခုလို ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံ လန္ဒန္ၿမိဳ႕မွာ သႀကၤန္ပြဲကုိ စေနေန႔က က်င္းပခဲ့ၾကသလို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု အေရွ႕ျခမ္း မယ္ရီလန္း၊ ၀ါရွင္တန္ဒီစီ၊ ဗာဂ်ီးနီးယား ျပည္နယ္ေတြက ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြကလည္း တနဂၤေႏြေန႔မွာ သႀကၤန္ပြဲလုပ္ဖုိ႔ ျပင္ဆင္ေနၾကပါတယ္။ မယ္ရီလန္း ျပည္နယ္က မဂၤလာရာမ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း ေက်ာင္းေဆာင္သစ္ဖြင့္ပြဲနဲ႔ တိုက္ဆိုင္ၿပီး လုပ္မယ့္သႀကၤန္ပြဲအေၾကာင္း စီစဥ္ေနသူ တစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ကုိရင္ေထြးက ခုလို ေျပာျပပါတယ္။
“ျမန္မာမိသားစု အသက္ ၆ ႏွစ္ ၇ ႏွစ္က စၿပီးေတာ့ အသက္ ၄၀၊ ၅၀ အခိေပါ့။ မိသားစုေတြကေနၿပီးေတာ့ အကေလးေတြ၊ မိမိတို႔ တတ္စြမ္းတဲ့အကေလးေတြနဲ႔ ေဖ်ာ္ေျဖဖို႔ လုပ္ေနၾကတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဒီမွာရွိတဲ့မိသားစုေတြကလည္း စတုဒီသာအလွဴကိုလည္း လုပ္ဖို႔တြက္ က်ေနာ္တို႔ လူ စာရင္းေပးထားတာ အားလံုးေပါင္း ၄၉ ဦး ရွိတယ္။ လူေတြ အမ်ားႀကီးကလည္း ေပ်ာ္ေပ်ာ္ရႊင္ရႊင္နဲ႔ ပါ၀င္ၾကတာကို ေတြ႔ရေတာ့ တကယ္လည္း ေပ်ာ္စရာေကာင္းတဲ့ပြဲေပါ့ဗ်ာ။ က်ေနာ္တို႔ စင္ေပၚမွာဆိုရင္ ခုနကၾကားေနရတဲ့ သီခ်င္းသံေလးေတြ၊ ေလး ငါး ေျခာက္ႏွစ္ရွိတဲ့ကေလးေတြ ၇ ေယာက္ ၈ ေယာက္ေလာက္ကေနၿပီးေတာ့ သၾကၤန္သီခ်င္းေလးေတြနဲ႔ အကတိုက္ေနၾကတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။”
အကတိုက္ေနတဲ့ ကေလးတစ္ေယာက္ ေျပာျပတာကိုလည္း နားေထာင္ၾကည့္ပါဦးရွင္။
“သားတို႔ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမွာ အကတိုက္ေနပါတယ္။ မနက္ျဖန္ သၾကၤန္မွာကဖို႔၊ သူငယ္ခ်င္း ငါးေယာက္ အတူတူေပါင္းၿပီးေတာ့ ကိုႀကီးေက်ာ္အက တိုက္ေနတယ္။”
သႀကၤန္ပြဲလုပ္ဖုိ႔ စစီစဥ္ခဲ့တဲ့ လြန္ခဲ့တဲ့ ၂ လေက်ာ္ေလာက္ကတည္းက စၿပီး စေန တနဂၤေႏြရံုးပိတ္ရက္ေတြမွာ သူတုိ႔ ခုလို အကတိုက္ေနၾကတာလို႔ ကိုရင္ေထြးက ေျပာပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ အေဝးမွာေရာက္ေနၾကေပမဲ့ ခုလိုသႀကၤန္ပြဲမ်ဳိး က်င္းပျခင္းအားျဖင့္ ကိုယ့္ရဲ႕ ရိုးရာယဥ္ေက်းမႈကို ျပသရာေရာက္တယ္လို႔ လန္ဒန္ၿမိဳ႕မွာ ေနတဲ့ မတူးမာက ေျပာပါတယ္။
“မႏွစ္ကေနစၿပီးေတာ့ က်မတို႔ ကေလး ၄ ႏွစ္ကေန ၆ ႏွစ္ ၇ ႏွစ္ ကေလးေသးေသးေလးေတြ နည္းနည္း မ်ားလာတယ္။ အဲဒီအတြက္ေၾကာင့္ ကေလးေလးေတြကို ႐ိုးရာယဥ္ေက်းမႈကို စိတ္၀င္စားေအာင္ဆိုၿပီး မႏွစ္က ကေလးစာရင္းကို စလုပ္ခဲ့တယ္။ သူတို႔ ငါးေယာက္ကတယ္။ ဒီႏွစ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ၇ ေယာက္လား ၈ ေယာက္လား မသိဘူး။ ကေလးေတြမွ အမ်ားႀကီးျဖစ္လာတယ္။ ကေလးေတြက ျမန္မာသၾကၤန္အကကို အကုန္လံုး စိတ္၀င္စားၿပီးေတာ့ သၾကၤန္အကကို ကခ်င္လာတယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီလုိမ်ိဳးရွိတယ္။ ေနာက္တစ္ခုက အစ္မသမီးကို ဆိုရင္လည္း အစ္မက ေရႊမန္း ခ်မ္းသာတို႔ လာတဲ့အခ်ိန္မွာ သူတို႔ ဆိုင္းဆရာေတြဆီကေန ေျခာက္လံုးေပါက္ဗံုကို သူတို႔က အေျခခံကို သင္ေပးလိုက္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္မိုလို႔ အစ္မသမီးက သၾကၤန္ဒိုးကို ေျခာက္လံုးေပါက္ တီးႏိုင္တယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီေတာ့ မႏွစ္ကလည္း သူ ႏွစ္ပုဒ္ တီးတယ္။ နန္းမရတီး၀ိုင္းနဲ႔ The Nox နဲ႔။ ဒီႏွစ္လည္း သူ တစ္ပုဒ္ တီးပါတယ္။ အစ္မတို႔ေတြက အကုန္လံုး အေ၀းမွာ ေရာက္ေနၾကေပမဲ့ မိသားစုေတြ အားလံုးက ကိုယ့္ရဲ႕သားသမီးေတြ အားလံုးကို အစ္မလိုပါပဲ တျခားမိဘေတြလည္း အတူတူပါပဲ။ ကိုယ့္သားသမီးေတြကို ကိုယ့္ျမန္မာ့႐ိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈကို ရေစခ်င္ သိေစခ်င္ၾကပါတယ္။”
မယ္ရီလန္း ျပည္နယ္က ကိုရင္ေထြးကလည္း အခုလို အဆိုအက သႀကၤန္ပဲြေတြကို လုပ္ေပးတဲ့အတြက္ ကေလးေတြကလည္း ျမန္မာ့ယဥ္ေက်းမႈကို ပိုၿပီးစိတ္ဝင္စား သိခ်င္လာၾကတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ မယ္ရီလန္း ျပည္နယ္မွာ တနဂၤေႏြေန႔ လုပ္မယ့္ သႀကၤန္ပြဲကို နယူးေယာက္ ၿမိဳ႕အပါအဝင္ အေမရိကန္ အေရွ႕ဘက္ျခမ္း ၿမိဳ႕တခ်ဳိ႕မွာေနၾကတဲ့ ျမန္မာလူမ်ဳိးေတြ လာေရာက္ ဆင္ႏြဲၾကဖုိ႔ စီစဥ္ထားတယ္လို႔ သူကေျပာပါတယ္။