ကမာၻ႕သတင္းမ်ား 04/05/2012
ႏိုင္ငံတကာသတင္း
ႏိုင္ငံတကာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အစီရင္ခံစာ ျမန္မာ့အေျပာင္းအလဲကို ခ်ီးက်ဴး
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း ကမၻာ့ႏိုင္ငံေတြအၾကား ျမန္မာႏိုင္ငံ၊ လစ္ဗ်ားႏိုင္ငံနဲ႔ တူနီးရွားႏိုင္ငံ သံုးႏိုင္ငံမွာ သတင္း မီဒီယာဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈနဲ႔ လြတ္လပ္မႈေတြ အဓိက ေအာင္ျမင္ တိုးတက္မႈေတြ ျမင္ခဲ့ရတယ္လို႔ Freedom House လူ႔အခြင့္အေရး အဖဲြ႔ႀကီးရဲ႕ ဒီကေန႔အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထား ေၾကာင္း ကမၻာအ၀ွမ္း သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ က်ဆင္းလာမႈအေျခအေနဟာ အခု ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္္မွာေတာ့ တန္႔သြားခဲ့တယ္လို႔ ၀ါရွင္တန္အေျခစိုက္ လူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ ဒီအစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပ ေၾကာင္း ႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕မွာ တိုးတက္မႈေတြ ျမင္ရေပမယ့္ ကမၻာ့ႏိုင္ငံအေျခအေနေတြ ၿခံဳငံု သံုးသပ္ရင္ေတာ့ သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ေတြမွာ ေမွးမိွန္ေနတုန္းပဲလို႔ အဲဒီ အစီရင္ခံစာ ေဖာ္ျပတဲ့အေၾကာင္း
World Press Freedom ႏိုင္ငံတကာ သတင္းလြတ္လပ္ ခြင့္ေန႔မွာ ထုတ္ျပန္တဲ့ ဒီ အစီရင္ခံစာ-
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္း သိသာထင္ရွားတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတြ ျဖစ္လာတာနဲ႔ အတူ ျမန္မာႏိုင္ငံ အတြင္း သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ဟာ အရင္ကထက္ တိုးတက္လာတာကို အခုႏွစ္ Freedom House အဖဲြ႔ရဲ႕ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္အစီရင္ခံစာမွာ ေတြ႔ရေၾကာင္း သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အဆိုးဆံုး အေျခအေန အမွတ္ ၁၀၀ မွာ အရင္ ၉၄ မွတ္ရေနရာကေန အခု ႏွစ္အစီရင္ခံစာမွာ ၈၅ မွတ္အထိ ေလွ်ာ့က်ၿပီး အေျခအေန တိုးတက္လာတာ အသိအမွတ္ျပဳခံရတာျဖစ္ေၾကာင္း ျမန္မာႏို္င္ငံတြင္းမွာ အက်ဥ္းခ်ေနရတဲ့ ဘေလာဂါေတြ ျပန္လြတ္လာတာ၊ အစိုးရရဲ႕ဆင္ဆာ တင္းၾကပ္မႈ ေလွ်ာ့ပါးလာတာ၊ သတင္းေထာက္ေတြကို ၿခိမ္းေျခာက္ တိုက္ခိုက္မႈေတြ နည္းလာတာ၊ ႏိုင္ငံ တြင္း ပုဂၢလိက သတင္းမီဒီယာေတြ မ်ားလာတာနဲ႔ ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာ သတင္းမီဒီယာေတြ ျပည္တြင္းကို သြားေရာက္သတင္းယူခြင့္ရတဲ့ အေျခအေနေတြကို ေဖာ္ျပၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အေျခအေန ပိုတိုးလာတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာမွာ ေရး ေၾကာင္း ဒါေပမယ့္ ကမၻာႏိုင္ငံေပါင္း ၁၉၇ ခုႏွစ္ကို ေစာင့္ၾကည့္ အမွတ္ေပးထားရာမွာ ျမန္မာနိုင္ငံဟာ ၁၈၇ ေနရာမွာရိွေနၿပီး သတင္း လြတ္လပ္ ခြင့္ မရိွဘူးဆိုတဲ့ ႏိုင္ငံစာရင္းထဲမွာ ပါေနဆဲပါ။
အာရွ ပစိဖိတ္ေဒသမွာဆိုရင္ေတာ့ ျမန္မာေအာက္မွာ တ႐ုတ္နဲ႔ ေျမာက္ကိုရီးယားပဲ ရိွေၾကာင္း
ႏိုင္ငံတကာမွာေတာ့ အာရပ္ေႏြဦးလႈပ္ရွားမႈေတြေၾကာင့္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ တိုးလာတဲ့ ႏို္င္ငံေတြ ရိွသလို ဒီ ေတာ္လွန္ေရးမ်ဳိး ျဖစ္မွာစိုးၿပီး ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ျခယ္မႈေတြေၾကာင့္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ပိုနည္း လာတဲ့ ႏိုင္ငံေတြလည္း ရိွတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာက ေထာက္ျပေၾကာင္း ဥပမာ- သတင္းလြတ္ လပ္ခြင့္ တိုးတက္လာမႈ သိသိသာသာျမင္ရတဲ့ သံုးႏိုင္ငံထဲ ျမန္မာနဲ႔အတူ ေဖာ္ျပခဲ့ရတ့ လစ္ဗ်ားနဲ႔ တူနီးရွားတို႔ ကေတာ့ အာရပ္ေႏြဦးအရိွန္ေၾကာင့္ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အားေကာင္းလာတဲ့ နိုင္ငံေတြ ျဖစ္ေၾကာင္း
တ႐ုတ္၊ ဇင္ဘာေဘြ၊ အီသီယိုပီယားစတဲ့ ႏို္င္ငံေတြမွာေတာ့ အာရပ္ေႏြဦးအရိွန္ေၾကာင့္ အာဏာပိုင္ ေတြက စိုးရိမ္မႈနဲ႔အတူ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေတြ ပိုၿပီး အေမွာင္ခ်ခံရတယ္လို႔ ဆိုေၾကာင္း ဒါေပမယ့္ ဘာပဲ ေျပာေျပာ ဒီႏွစ္ကို ၿခံဳ သံုးသပ္ၾကည့္ေတာ့ ႏုိင္ငံတကာမွာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေတြ က်ဆင္း လာတဲ့အရိွန္ဟာ အခု ၂၀၁၁ ခုႏွစ္အတြင္း တစံုတရာတန္႔သြားတယ္လို႔ အစီရင္ခံစာ ထုတ္ျပန္တဲ့ Freedom House အဖဲြ႔ႀကီးရဲ႕ လြတ္လပ္စြာေဖာ္ထုတ္ခြင့္ဆိုင္ရာလႈပ္ရွားမႈ မန္ေနဂ်ာ Courtney Radsch က ေျပာေၾကာင္းႏွစ္စဥ္ထုတ္ျပန္တဲ့ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ အစီရင္ခံစာနဲ႔ပတ္သက္လို႔ သတင္းစာရွင္းလင္းပဲြမွာ Radsch က ေျပာသြားတာပါ။ ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၉၇ ႏိုင္ငံကို ေလ့လာသံုးသပ္ၿပီး သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ရိွတဲ့ႏိုင္ငံ၊ တစိတ္တပိုင္းပဲ လြတ္လပ္ခြင့္မရိွတဲ့ႏိုင္ငံ၊ လြတ္လပ္ခြင့္မရိွတဲ့ ႏိုင္ငံဆိုၿပီး အုပ္စုသံုးစု ခဲြထားတယ္လို႔ ဆိုေၾကာင္း အစီရင္ခံစာထဲမွာေတာ့ ျမန္မာ၊ လစ္ဗ်ား၊ တူနီးရွားႏိုင္ငံေတြက ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဖိႏွိပ္ခံ ထားရတဲ့ သတင္းမီဒီယာအေေျခအေနေတြဟာ သိသိသာသာ တိုးတက္လာတာကို ျမင္ရတယ္လို႔ ဆိုေၾကာင္း
လစ္ဗ်ားနဲ႔တူနီးရွားမွာေတာ့ အစီရင္ခံစာထုတ္တဲ့ ၃၂ ႏွစ္ကာလအတြင္း မႀကံဳစဖူးေအာင္ စံျပ တိုးတက္မႈ ကို ေတြ႔ရတယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ကမၻာလူဦးရည္နဲ႔ယွဥ္ရင္ေတာ့ တကမၻာလံုးက သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္အေျခအေနဟာ အားရစရာေတာ့ မရိွဘူးလို႔ Radsch က ေျပာေၾကာင္း
အစီရင္ခံစာမွာေတာ့ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းနဲ႔ ေျမာက္အာရိကေဒသက ႏို္င္ငံေတြမွာ သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အထင္ရွားဆံုးေအာင္ျမင္မႈေတြ ရခဲ့ေပမယ့္ က်န္ကမၻာ့ႏိုင္ငံေတြကေတာ့ ဆိုး၀ါးေနဆဲလို႔ သံုးသပ္ထားပါေၾကာင္း အာရွ ပစိဖိတ္ေဒသမွာေတာ့ ျမန္မာအျပင္ ထိုင္း၊ ဖိလစ္ပိုင္၊ အင္ဒိုနီးရွား စတဲ့ ႏုိင္ငံေတြမွာ သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္တိုးတက္လာေပမယ့္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ေျမာက္ ကိုရီယားႏိုင္ငံ အေျခအေနကေတာ့ ဆိုး၀ါးေနဆဲလို႔ သံုးသပ္ေၾကာင္းတ႐ုတ္မွာေတာ့ အင္တာနက္သံုးစဲြမႈေတြအေပၚ ဖိႏွိပ္မႈေတြ တိုးလာတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အခု အစီရင္ခံစာ ကိုေတာ့ တႏိုင္ငံခ်င္းရဲ႕ ဥပေဒစိုးမိုးမႈ၊ မီဒီယာေတြအေပၚ ႏိုင္ငံေရးစြတ္ဖက္မႈ၊ သတင္းေထာက္ေတြကို ၿခိမ္းေျခာက္မႈသတင္းေတြအေပၚ အေျခခံၿပီး ျပဳစုထားတာျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ကမၻာ့သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ေန႔
ကမၻာတလႊား အစိုးရေတြကေန စာနယ္ဇင္းေတြအေပၚ ထိမ္းခ်ဳပ္ထားမႈေတြကို အာရပ္ေႏြဦး လႈပ္ရွားမႈႀကီးက ေျခဖ်က္ ပစ္ခဲ့ႏိုင္ခဲ့ေပမယ့္လည္း ႏိုင္ငံ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာေတာ့ နည္းလမ္းေပါင္းစံု အသံုးျပဳၿပီး စာနယ္ဇင္း သတင္းေလာကကို ဖိႏွိပ္ေနဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း ကမၻာ့သတင္းလြတ္လပ္ခြင့္ ေန႔မွာ
ကုလသမဂၢနဲ႔ မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ လႈတ္ရွားေနၾကတဲ့ အဖြဲ႕ေတြက အာရပ္ကမၻာမွာ မီဒီယာ အသစ္နဲ႔အေဟာင္း ေပါင္းစည္းမိရာကေန အခြင့္လမ္းအသစ္ေတြ ေမွ်ာ္မွန္းႏိုင္တဲ့ အင္အားေတြ ျဖစ္ေစခဲ့တယ္လို႔ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းနဲ႔ ယူနက္စကို အဖြဲ႕အဖြဲ႔ဥကၠဌ အိုင္ရီနာ ဘိုကိုဗာ (Irina Bokova) တို႔ ၾကာသာပေတးေန႔မွာ ပူးတြဲထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။
အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသနဲ႔ ေျမာက္အာဖရိက မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အေတြ႕အႀကံဳေတြက ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ ေအာင္ျမင္မႈေတြေကာ မေရရာမေသခ်ာမႈေတြပါ ရွိေနေသးေၾကာင္း ျပသေနတယ္လို႔ Freedom House အဖြဲ႔ကေျပာပါတယ္။
အီဂ်စ္? လစ္ဗ်ားနဲ႔ တူနီးရွားႏိုင္ငံေတြမွာ အာရပ္ေႏြဦးအျဖစ္ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ လႈတ္ရွားႏိုင္ခဲ့တယ္ ဆိုေပမယ့္ ဘာရိန္းနဲ႔ ဆီးရီးယား ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ အစိုးရေတြက ႏိုင္ငံတြင္း ဆႏၵျပမႈေတြကို ၿဖိဳခြဲေနသလို စာနယ္ဇင္း သတင္းေလာကကိုလည္း ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႏွိပ္ကြက္ေနတာေတြ ေတြ႕ေနရတယ္လို႔ ေထာက္ျပ ေျပာဆိုထားပါတယ္။တရုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ရုရွားႏိုင္ငံေတြဟာ မီဒီယာေတြအေပၚ တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့သလို အစိုးရကို ေ၀ဖန္ ပစ္တင္သူေတြကို ဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီး မီဒီယာတခ်ိဳ႕ကို ပိတ္ပစ္တာေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္လို႔ လည္းေျပာဆိုပါတယ္။
ကုလသမဂၢနဲ႔ မီဒီယာ လြတ္လပ္ခြင့္ လႈတ္ရွားေနၾကတဲ့ အဖြဲ႕ေတြက အာရပ္ကမၻာမွာ မီဒီယာ အသစ္နဲ႔အေဟာင္း ေပါင္းစည္းမိရာကေန အခြင့္လမ္းအသစ္ေတြ ေမွ်ာ္မွန္းႏိုင္တဲ့ အင္အားေတြ ျဖစ္ေစခဲ့တယ္လို႔ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမႈးခ်ဳပ္ ဘန္ကီမြန္းနဲ႔ ယူနက္စကို အဖြဲ႕အဖြဲ႔ဥကၠဌ အိုင္ရီနာ ဘိုကိုဗာ (Irina Bokova) တို႔ ၾကာသာပေတးေန႔မွာ ပူးတြဲထုတ္ျပန္တဲ့ ေၾကညာခ်က္မွာ ေဖၚျပထားပါတယ္။
အေရွ႕အလယ္ပိုင္းေဒသနဲ႔ ေျမာက္အာဖရိက မွာ ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အေတြ႕အႀကံဳေတြက ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္အတြင္း သတင္း လြတ္လပ္ခြင့္ ေအာင္ျမင္မႈေတြေကာ မေရရာမေသခ်ာမႈေတြပါ ရွိေနေသးေၾကာင္း ျပသေနတယ္လို႔ Freedom House အဖြဲ႔ကေျပာပါတယ္။
အီဂ်စ္? လစ္ဗ်ားနဲ႔ တူနီးရွားႏိုင္ငံေတြမွာ အာရပ္ေႏြဦးအျဖစ္ ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္ လႈတ္ရွားႏိုင္ခဲ့တယ္ ဆိုေပမယ့္ ဘာရိန္းနဲ႔ ဆီးရီးယား ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ အစိုးရေတြက ႏိုင္ငံတြင္း ဆႏၵျပမႈေတြကို ၿဖိဳခြဲေနသလို စာနယ္ဇင္း သတင္းေလာကကိုလည္း ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ႏွိပ္ကြက္ေနတာေတြ ေတြ႕ေနရတယ္လို႔ ေထာက္ျပ ေျပာဆိုထားပါတယ္။တရုတ္ႏိုင္ငံနဲ႔ ရုရွားႏိုင္ငံေတြဟာ မီဒီယာေတြအေပၚ တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့သလို အစိုးရကို ေ၀ဖန္ ပစ္တင္သူေတြကို ဖမ္းဆီးခဲ့ၿပီး မီဒီယာတခ်ိဳ႕ကို ပိတ္ပစ္တာေတြ ျပဳလုပ္ခဲ့တယ္လို႔ လည္းေျပာဆိုပါတယ္။
တ႐ုတ္မ်က္မျမင္ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူ အေမရိကန္ေျပာင္းေရႊ႕လို
အေမရိကန္ကြန္ဂရက္လႊတ္ေတာ္မွာ ေမလ ၃ ရက္ေန႔ ေဒသ စံေတာ္ခ်ိန္ ညေနပိုင္းက တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူ မ်က္မျမင္ေရွ႕ေန ခ်င္ဂြမ္ခ်င္ (Chen Guangcheng) နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ၾကားနာပဲြျပဳလုပ္ေနစဥ္မွာ ခ်င္ဂြမ္ခ်င္က သူဟာ ေၾကာက္ရံြ႕ျခင္းနဲ႔ အတူ သူ႔မိသားစုနဲ႔ သူ႔လြတ္ေျမာက္ေရး ကူညီခဲ့သူေတြရဲ႕လံုၿခံဳေရး တို႔အတြက္ စိုးရိမ္ပူပန္ေနရၿပီးေတာ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို သူနဲ႔သူ႔မိသားစု ေျပာင္းေရႊ႕လာေရးကို အကူအညီေပးဖို႔ ေမတၱာ ရပ္ခံပါေၾကာင္း ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕ေတာ္က သူေဆးကုသမႈခံယူေနတဲ့ ေဆး႐ံုကုတင္ေပၚကေန တယ္လီဖုန္းနဲ႔ ဒီၾကားနာပဲြကို လွမ္းၿပီး တိုက္႐ိုက္ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕ေတာ္ ကို ေရာက္ရိွၿပီး တ႐ုတ္-အေမရိကန္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ လုံၿခံဳေရးနဲ႔ စီးပြားေရးဆုိင္ရာ ႏွစ္ပတ္လည္ ညီလာခံကုိ တက္ေရာက္ေနတဲ့ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ဟီလာရီ ကလင္တန္ (Hilary Clinton) နဲ႔ သူနဲ႔ ေတြ႔ဆံုခြင့္ရလိမ့္မယ္လို႔ သူေမွ်ာ္လင့္ေၾကာင္းလည္း ခ်င္ဂြမ္ခ်င္က ကြန္ဂရက္ လႊတ္ေတာ္ကို ေျပာခဲ့ ပါတယ္။ ခ်င္ဂြမ္ခ်င္ဟာ ေဘဂ်င္းၿမိဳ႕ေတာ္က အေမရိကန္သံ႐ံုးမွာ ခိုလံႈေနစဥ္အတြင္း သံ႐ံုး ထဲကေန ျပန္လည္ ထြက္ခြာသြားဖို႔ ဖိအားေတြေပးခဲ့တယ္ဆိုတဲ့ စြပ္စဲြခ်က္ကို တ႐ုတ္ႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ႀကီး ေဂရီေလာ့(ခ္) (Gary Locke) က ေမလ ၃ ရက္ေန႔က ပယ္ခ်လိုက္ပါတယ္။
ခ်င္ဂြမ္ခ်င္ဟာ အေမရိကန္သံ႐ံုးမွာ ႏိုင္ငံေရးခိုလံႈခြင့္ ေတာင္းခံ ခဲ့ျခင္း မရိွခဲ့သလို သူ႔ရဲ႕လုံၿခံဳေရးနဲ႔ သူ႔မိသားစုကို ေကာင္းေကာင္း မြန္မြန္ ေစာင့္ေရွာက္ထားရိွ ေရးတို႔အတြက္ တ႐ုတ္ အာဏာပိုင္ေတြက ကတိျပဳခဲ့ၿပီးတဲ့ေနာက္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံထဲမွာ ဆက္ၿပီးေနထိုင္သြားဖို႔ ခ်င္ဂြမ္ခ်င္က ေရြးခ်ယ္ခဲ့တာျဖစ္တယ္လို႔ သံအမတ္ႀကီးေဂရီေလာ့(ခ္) က ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ေဆး႐ံုမွာ မိသားစုနဲ႔ ျပန္လည္ဆံုစည္းၿပီးတဲ့ေနာက္ ခ်င္ဂြမ္ခ်င္က စိတ္ေျပာင္းၿပီး တ႐ုတ္ႏိုင္ငံကေန ထြက္ခြာလိုတယ္လို႔ ေျပာဆိုခဲ့ တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ခ်င္ဂြမ္ခ်င္ဟာ ရွန္ေဒါင္းျပည္နယ္၊ ေဒါင္ခ်င္ဂူ (Dongchingu) ရြာက ေနအိမ္မွာ အက်ယ္ခ်ဳပ္နဲ႔ အက်ဥ္းခ်ခံထားရာ ကေန ဧၿပီ ၂၂ ရက္ေန႔က ထြက္ေျပး လြတ္ေျမာက္သြားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘင္လာဒင္မေသဆံုးခင္ ဂ်ီဟတ္အေသခံေတြကို စိတ္ပ်က္
ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံက အိုစာမာဘင္လာဒင္ရဲ႕ ေနအိမ္၀င္းမွာ မႏွစ္က သိမ္းဆည္းခဲ့တဲ့ စာရြက္စာတမ္းေတြအရ ဘင္လာဒင္ဟာ ေနာက္ဆံုးမွာ အယ္လ္ကိုင္းဒါး အမာခံအဖြဲ႔ေတြ၊ အေပါင္းအပါေတြနဲ႔ ဆက္ဆံေရး အဆင္မေျပျဖစ္ခဲ့ရတာေတြကို ေလ့လာေတြ႔ရွိရပါတယ္။အမ်ားျပည္သူ ေလ့လာႏိုင္ေအာင္ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ စာရြက္စာတမ္း ၁၇ ခုဟာ ကြယ္လြန္သူ အယ္လ္ခိုင္းဒါးေခါင္းေဆာင္ စိတ္ပ်က္ လက္ပ်က္ ျဖစ္ခဲ့ရတဲ့ စိတ္၀င္စားစရာ အေကာင္းဆံုး မွတ္တမ္းေတြျဖစ္ပါတယ္လို႔ West Point အေမရိကန္ စစ္တကၠသိုလ္ အၾကမ္းဖက္မႈ တိုက္ဖ်က္ ေရး႒ာနက ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။
အိုစာမာဘင္လာဒင္ရဲ႕ စာရြက္စာတမ္းေတြကို အကဲခတ္ ဆန္းစစ္ဖို႔ အတြက္ ပုဂၢလိက မတည္ရန္ပံုေငြနဲ႔ သုေတသန ႒ာနတခုကို တာ၀န္ ေပးခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အေရွ႕အလယ္ပိုင္းနဲ႔ ေျမာက္ အာဖရိက ေဒသက ဂ်ီဟတ္ အေသခံအဖြဲ႔ေတြရဲ႕ နည္းဗ်ဴဟာနဲ႔ မဟာဗ်ဴဟာေတြအေပၚ အားမလိုအားမရျဖစ္ခဲ့ၿပီး သူတို႔ကို ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္းမရွိတဲ့အေပၚမွာလည္း စိတ္ပ်က္ခဲ့ပံုရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။အိုစမာဘင္လာဒင္ဟာ လူအမ်ားထင္ၾကသလို ကမၻာတ၀န္းက အေသခံဂ်ီဟတ္ေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈေတြ ကို ေနာက္ကြယ္က ႀကိဳးကိုင္ခဲ့တဲ့သူ မဟုတ္တာကို ဒီစာရြက္စာတမ္းအရ သိရွိရတယ္လို႔ အၾကမ္းဖက္မႈ တိုက္ဖ်က္ေရးသုေတသန႒ာနက ဆန္းစစ္ေတြ႔ရွိခဲ့ရတာပါ။
ေလ့လာဆန္းစစ္သူေတြထဲကတဦးျဖစ္သူ Nelly Lahoud က ေဒသတြင္းဂ်ီဟတ္ အေသခံ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြက ဘင္လာဒင္ကို “ပ” ထုတ္ ခ်င္တဲ့ သေဘာေတြ႔ရတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ဘင္လာဒင္က သူ႔အေပါင္းအပါေတြကို အေမရိကန္ျပည္ေထင္စုကိုသာ အာ႐ံုစိုက္ဖို႔ ႀကိဳးပမ္း တိုက္ခိုက္ေစလိုၿပီး အဲဒီ တိုက္ခိုက္မႈေတြမွာ မူဆလင္ေတြ ေသဆံုးရတာကိုေတာ့ သူမလိုလားဘူးလို႔ မွတ္ခ်က္ေရးသားထားတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ယီမင္ႏိုင္ငံမွာ မႏွစ္က အေမရိကန္အေ၀းထိန္း ဒံုးယာဥ္ တိုက္ခိုက္မႈေၾကာင့္ ေသဆံုးခဲ့သူ အေမရိကန္ဖြား အေသခံဂ်ီဟတ္ တိုက္ခိုက္ေရးသမား Amwar al-Awlaki ကိုလည္း ဘင္လာဒင္က တကိုယ္ေတာ္ အၾကမ္းဖက္သမားအျဖစ္သေဘာထားပံုေတြ႔ရတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ဘင္လာဒင္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အေျဖရွာ မရေသးတဲ့ အဓိကေမးခြန္းကေတာ့ ပါကစၥတန္စစ္တကၠသိုလ္နားမွာ သူႏွစ္ေတြနဲ႔ခ်ီ ခိုေအာင္းေနတာကို ဘာျဖစ္လို႔ မသိရွိ ၾကတာလဲဆိုတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး စာရြက္စာတမ္းေတြမွာလည္း ဘာအေထာက္အထားမွ မေတြ႔ရဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။၂၀၁၁ ခုနွစ္ ေမလ ၂ ရက္ေန႔မွာ အေမရိကန္အထူးတပ္ဖြဲ႔ကေန Abbottabad ပါကစၥတန္တပ္ၿမိဳ႕ရွိ အိုစာမာဘင္လာဒင္ရဲ႕ ေနအိမ္၀င္းကို စီးနင္းခဲ့ၿပီး ဘင္လာဒင္ကို သုတ္သင္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔ရဲ႕ ကိုယ္ေရး ကိုယ္တာစာေတြ၊ အတြင္းေရး မွတ္တမ္းေတြနဲ႔ ဗီြဒီယို မွတ္တမ္းေတြအပါအ၀င္ အခ်က္အလက္ေတြ အေတာ္မ်ားမ်ားကိုလည္း သိမ္းဆည္းႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။
ဘင္လာဒင္ရဲ႕ကိုယ္ေရးကိုယ္တာစာေတြထဲမွာ အေသခံဂ်ီဟတ္ ညီအကိုေတြရဲ႕ လက္ထဲမွာ မူဆလင္ေတြ ဒုကၡေရာက္ၾကရတာကို အာ႐ံုစိုက္ ထားေၾကာင္း၊ အယ္လ္ခိုင္းဒါးအေပါင္းအပါေတြဟာ အရည္အခ်င္း မရွိသူေတြလို႔ သူယူဆေၾကာင္း၊ သူတို႔ရဲ႕ ညံ့ဖ်င္းလွတဲ့ စစ္ဆင္ေရး အစီအစဥ္ေတြေၾကာင့္ မလိုလားအပ္ဘဲ မူဆလင္ေတြ ေထာင္ခ်ီ ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ အျဖစ္ေတြေၾကာင့္ သူ႔အတြက္ ၀န္ပိခဲ့ရတယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားတဲ့ အေၾကာင္း သုေတသန႒ာနကေလ့လာေတြ႔ရွိခဲ့ရပါတယ္။
ဘင္လာဒင္ ေထာက္ခံသူေတြ ပါကစၥတန္မွာ ဆႏၵျပ
Al-Qaida ေခါင္းေဆာင္ အုိစာမား ဘင္လာဒင္ ေသဆုံးခဲ့ရတာ တႏွစ္ျပည့္တဲ့ အထိမ္းအမွတ္ေန႔ျဖစ္တဲ့ ဗုဒၶဟူးေန႔မွာ ရာနဲ႔ခ်ီတဲ့ ပါကစၥတန္ ႏုိင္ငံသားေတြဟာ လမ္းမေတြေပၚထြက္ၿပီး ဆႏၵျပခဲ့ၾကပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ေမလ ၂ရက္ေန႔က ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံမွာ အယ္လ္ကိုင္ဒါေခါင္းေဆာင္ အိုစာမာဘင္ လာဒင္ ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ ေနအိမ္ၿခံ၀င္းကို ၿဖိဳဖ်က္ရွင္းလင္းမႈေတြ လုပ္ခဲ့ေပမယ့္ အေမရိကန္ တပ္ေတြ ပါကစၥတန္ ႏိုင္ငံထဲ ၀င္ေရာက္ၿပီး အယ္လ္ကိုင္ဒါ ေခါင္းေဆာင္ကို သုတ္သင္ ရွင္းလင္းခဲ့တဲ့
ျပႆနာကေတာ့ အခုထိက်န္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အခုလို ၀င္ေရာက္ရွင္းလင္း မယ့္ အစီအစဥ္နဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး ပါကစၥတန္ စစ္တပ္ကို ဘာသတင္း အခ်က္အလက္မွ ႀကိဳတင္အသိမေပးတာနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး ပါကစၥတန္ အစိုးရက ေဒါသထြက္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အခုလို အေမရိကန္ဘက္က အသိမေပးပဲ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေပမယ့္ ဘင္လာဒင္ကို ဖမ္းဆီးႏိုင္ဖို႔ ႏွစ္ေပါင္းၾကာျမင့္စြာ အေမရိကန္နဲ႔ ပါကစၥတန္တို႔ ၂ႏိုင္ငံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကတာပါ။
ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္ဘက္ကေတာ့ အယ္လ္ကိုင္ဒါ ေခါင္းေဆာင္ကို သူတို႔ ဖမ္းဖို႔လုပ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြထြက္သြားရင္ သူတို႔ရဲ႕ အစီအစဥ္ ပ်က္သြားမွာ စိုးရိမ္တဲ့အတြက္ အခုလိုလုပ္ခဲ့တာပါ။
ပါကစၥတန္ အရာရွိေတြ ဘက္ကလည္း အခုထိ သူတို႔ရဲ့ ထိပ္တန္း စစ္တပ္၀င္းတခုနားမွာ ဘင္လာဒင္ သူ႔မိသားစုနဲ႔အတူ ေနထိုင္မွန္း မသိခဲ့တာနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး ရွင္းလင္းခ်က္ တစံုတရာ မေပးခဲ့ပါဘူး။
ၿပီးခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ေမလ ၂ရက္ေန႔က ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံမွာ အယ္လ္ကိုင္ဒါေခါင္းေဆာင္ အိုစာမာဘင္ လာဒင္ ေသဆံုးခဲ့ရတဲ့ ေနအိမ္ၿခံ၀င္းကို ၿဖိဳဖ်က္ရွင္းလင္းမႈေတြ လုပ္ခဲ့ေပမယ့္ အေမရိကန္ တပ္ေတြ ပါကစၥတန္ ႏိုင္ငံထဲ ၀င္ေရာက္ၿပီး အယ္လ္ကိုင္ဒါ ေခါင္းေဆာင္ကို သုတ္သင္ ရွင္းလင္းခဲ့တဲ့
ျပႆနာကေတာ့ အခုထိက်န္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
အခုလို ၀င္ေရာက္ရွင္းလင္း မယ့္ အစီအစဥ္နဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး ပါကစၥတန္ စစ္တပ္ကို ဘာသတင္း အခ်က္အလက္မွ ႀကိဳတင္အသိမေပးတာနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး ပါကစၥတန္ အစိုးရက ေဒါသထြက္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ အခုလို အေမရိကန္ဘက္က အသိမေပးပဲ လုပ္ေဆာင္ခဲ့ေပမယ့္ ဘင္လာဒင္ကို ဖမ္းဆီးႏိုင္ဖို႔ ႏွစ္ေပါင္းၾကာျမင့္စြာ အေမရိကန္နဲ႔ ပါကစၥတန္တို႔ ၂ႏိုင္ငံ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ခဲ့ၾကတာပါ။
ဒါေပမယ့္ အေမရိကန္ဘက္ကေတာ့ အယ္လ္ကိုင္ဒါ ေခါင္းေဆာင္ကို သူတို႔ ဖမ္းဖို႔လုပ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ သတင္းေတြထြက္သြားရင္ သူတို႔ရဲ႕ အစီအစဥ္ ပ်က္သြားမွာ စိုးရိမ္တဲ့အတြက္ အခုလိုလုပ္ခဲ့တာပါ။
ပါကစၥတန္ အရာရွိေတြ ဘက္ကလည္း အခုထိ သူတို႔ရဲ့ ထိပ္တန္း စစ္တပ္၀င္းတခုနားမွာ ဘင္လာဒင္ သူ႔မိသားစုနဲ႔အတူ ေနထိုင္မွန္း မသိခဲ့တာနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး ရွင္းလင္းခ်က္ တစံုတရာ မေပးခဲ့ပါဘူး။
ျမန္မာျပည္ေရာက္ တ႐ုတ္မ်ားလံုၿခံဳေရး တ႐ုတ္အစိုးရ သတိေပး
ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ေရာက္ရွိေနၾကေသာ တ႐ုတ္စီးပြားေရး ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ တ႐ုတ္
ႏုိင္ငံသားမ်ားအေနျဖင့္ လံုျခံဳေရး ၾကိဳတင္ကာကြယ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ၾကရန္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ကုန္သြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနမွေဆာ္ၾသလိုက္သည္။ျမန္မာႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းေဒသမ်ားတြင္ အစိုးရႏွင့္ ေဒသတြင္း လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔တို႔အၾကား တိုက္ပြဲမ်ား အရွိန္ျမင့္လာေနသည့္ အေလ်ာက္ တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ ဝန္ထမ္းမ်ား ထိုေဒသသို႔ မသြားေရာက္ၾကရန္ ဝန္ႀကီးဌာန ေၾကညာခ်က္အား ကိုးကား၍ ဆင္ဟြာ သတင္းတရပ္တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသည္။
ထို႔ျပင္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္း ေရာက္ရွိေနထိုင္လ်က္ရွိၾကေသာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသားမ်ားအေနႏွင့္လည္း သတိႀကီးစြာေနထိုင္ၾကရန္ သတိေပးထားသည္။တ႐ုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္ရွိ လိုင္ဇာႏွင့္ ပန္ဝါ ေဒသမ်ားအတြင္း ကခ်င္လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ႏွင့္ အစိုးရတို႔အၾကား ဧၿပီလကုန္ပိုင္းမွစ၍ တိုက္ပြဲမ်ား ၾကိမ္ေရမ်ားစြာ ျဖစ္ပြားလာေနသည္။
ႏုိင္ငံသားမ်ားအေနျဖင့္ လံုျခံဳေရး ၾကိဳတင္ကာကြယ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ၾကရန္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံ ကုန္သြယ္ေရးဝန္ႀကီးဌာနမွေဆာ္ၾသလိုက္သည္။ျမန္မာႏိုင္ငံ ေျမာက္ပိုင္းေဒသမ်ားတြင္ အစိုးရႏွင့္ ေဒသတြင္း လက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔တို႔အၾကား တိုက္ပြဲမ်ား အရွိန္ျမင့္လာေနသည့္ အေလ်ာက္ တ႐ုတ္ကုမၸဏီမ်ားႏွင့္ ဝန္ထမ္းမ်ား ထိုေဒသသို႔ မသြားေရာက္ၾကရန္ ဝန္ႀကီးဌာန ေၾကညာခ်က္အား ကိုးကား၍ ဆင္ဟြာ သတင္းတရပ္တြင္ ေဖာ္ျပပါရွိသည္။
ထို႔ျပင္ ကခ်င္ျပည္နယ္တြင္း ေရာက္ရွိေနထိုင္လ်က္ရွိၾကေသာ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသားမ်ားအေနႏွင့္လည္း သတိႀကီးစြာေနထိုင္ၾကရန္ သတိေပးထားသည္။တ႐ုတ္-ျမန္မာနယ္စပ္ရွိ လိုင္ဇာႏွင့္ ပန္ဝါ ေဒသမ်ားအတြင္း ကခ်င္လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ႏွင့္ အစိုးရတို႔အၾကား ဧၿပီလကုန္ပိုင္းမွစ၍ တိုက္ပြဲမ်ား ၾကိမ္ေရမ်ားစြာ ျဖစ္ပြားလာေနသည္။
LWIN PWIN
NLABR
Web-site: www.nlabr.com
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
0 comments:
Post a Comment