ေအဗရာဟမ္လင္ကြန္း၏ နုိင္ငံေရးဥာဏ္ရည္
သုတ၊ရသ ေဆာင္းပါးမ်ား
ဘားရက္အုိဘားမား အေမရိကန္သမၼတအျဖစ္ အေရြးခံရျပီးစတြင္ အမ်ားအံ့အားသင့္ရသည့္အရာတစ္ခု ျပဳလုပ္ ခဲ့သည္။ အဲဒါက သူ႔ပါတီက သမၼတေလာင္းေရြးေကာက္ပဲြတြင္ သူႏွင့္အက်ိတ္အနယ္ယွဥ္ျပိဳင္ခဲ့သည့္ ဟီလာရိ ကလင္တန္အား သူ႔အစုိးရအဖဲြ႔တြင္ နုိင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးအျဖစ္ ပါ၀င္ေဆာင္ရြက္ရန္ ဖိတ္ေခၚခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
ျပိဳင္ဘက္တစ္ေယာက္ကုိ အဲသည္ေလာက္ၾကီးမားသည့္ ရာထူးေနရာေပးအပ္တာ ထူးဆန္းေနသလုိ တစ္ဖက္လူက သူ႔လက္ေအာက္မွာ၀င္ေရာက္လုပ္ကုိ္င္ရန္ လက္ခံခဲ့တာသည္လည္း အံ့ၾသစရာ ျဖစ္ခဲ့သည္။ လူအမ်ားစိတ္မွာ ထင္မထားတာေတြ ျဖစ္တာမွန္ေသာ္လည္း ေသေသခ်ာခ်ာစဥ္းစားၾကည့္သည့္အခါ အံ့ၾသစရာ မဟုတ္။
အုိဘားမားက သူ႔အဖဲြ႔မွာ အရည္အခ်င္းရွိသူေတြ ပါ၀င္ေစခ်င္သည္။ နာမည္အရွိန္အ၀ါျပီးသူေတြ ပါ၀င္ ေစခ်င္သည္။ အဲဒါမွ တုိင္းျပည္အေရးကိစၥကုိ ထိေရာက္စြာအေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္နုိင္မည္။ ျပီး၊ ဟီလာရီကလင္တန္ကုိ ေရြးခ်ယ္ျခင္းျဖင့္ သူတုိ႔ပါတီထဲမွာလည္း အုပ္စုေတြမကဲြေအာင္ ထိန္းသိမ္းနုိင္မည္။ ျပန္ခ်ဳပ္လုိက္ေတာ့ သူ႔တုိင္းျပည္ သူ႔ပါတီႏွင့္ သူကုိယ္တုိင္၏ အက်ဳိးအတြက္ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဟီလာရီ ကလင္တန္ကုိ ဖိတ္ေခၚျခင္းသည္ လုပ္သင့္လုပ္ထုိက္ေသာ အလုပ္တစ္ခုကုိ လုပ္လုိက္ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။
ကလင္တန္အဖုိ႔ေရာ။
သူ႔အေနႏွင့္ သမၼတမျဖစ္ရေသာ္လည္း၊ အေမရိကန္အစုိးရအဖဲြ႔ထဲမွာ အေရးပါဆံုးေနရာ တစ္ခုျဖစ္ သည့္ နုိင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရသည္မွာ ၾကီးမားေသာ ဆုလာဘ္တစ္ခုပင္ျဖစ္သည္။ ေစာေစာပုိင္းက သူသည္ သမၼတကေတာ္ျဖစ္ခဲ့၏။ သုိ႔ေသာ္ အဲဒါက ခင္ပြန္းသည္၏ အရွိန္အ၀ါျဖင့္ ၾကီးက်ယ္ခဲ့ တာျဖစ္သည္။ ယခုနုိင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးဆုိတာက သူကုိယ္တုိင္အေနႏွင့္ ရမည့္ရာထူး။ သည္ရာထူးမွာ သူ႔အရင္ အမ်ဳိးသမီးထဲက ႏွစ္ဦးသာရဖူးသည္ဆုိေတာ့ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးခ်င္းအေနႏွင့္စဥ္းစားလွ်င္ ေသးေသးမႊားမႊား ေအာင္ ျမင္မႈ မဟုတ္။
ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း အိုဘားမား၏ဖိတ္ေခၚခ်က္ကုိ သူလက္ခံလုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။
အုိဘားမားသည္ သူ႔အဖဲြ႔ထဲတြင္ ပါ၀င္ရန္အတြက္ ျပိဳင္ဘက္မ်ားထဲမွ ကလင္တန္တစ္ေယာက္သာေခၚ ယူသည္မဟုတ္။ ေနာက္ျပိဳင္ဘက္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဗီလ္ဆက္(Tom Vilsack) ကုိ စုိက္ပ်ဳိးေရး၀န္ၾကီးခန္႔သည္။ သည့္အျပင္ေနာက္တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဘီလ္ရစ္ခ်တ္ဆင္ (Bill Rihaedson) ကုိလည္း ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး၀န္ ၾကီးခန္႔ရန္ အမည္စာရင္းတင္သြင္းေသးသည္။ သုိ႔ေသာ္ရစ္ခ်တ္ဆင္မွာ ျပႆနာတစ္ခုရွိသျဖင့္ သည္ရာထူးကုိ လက္မခံနုိင္ခဲ့။
တစ္ဖန္၊
ေလာေလာဆယ္တြင္ အုိဘားမား၏ ဒုသမၼတျဖစ္ေနသည့္ ဂ်ဳိးဘုိင္ဒင္သည္လည္း ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ တြင္း သမၼတေလာင္းေရြးပဲြတုန္းက ပါ၀င္ယွဥ္ျပိဳင္ခဲ့ဖူးသူ တစ္ဦးပင္ျဖစ္သည္။ ပါတီတြင္း ျပိဳင္ပဲြမွ ေစာေစာစီးစီး ေနာက္ဆုတ္သြားခဲ့သည့္ ဘုိင္ဒင္အားပါတီစံုျပိဳင္ပဲြတြင္ မိမိႏွင့္အတူ ဒုသမၼတေလာင္းအျဖစ္ လက္တဲြပါ၀င္ရန္ အုိဘားမား ဖိတ္ေခၚခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
မေန႔ကျပိဳင္ဘက္ေတြကုိ သည္ကေန႔ လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္ သုိ႔မဟုတ္ တစ္ဖဲြ႔တည္းသားေတြ ျဖစ္ေအာင္ စည္းရံုးသူကစည္းရံုးျပီး ပါ၀င္သူေတြကလည္း ပါ၀င္ခဲ့ၾကျခင္းသည္ ဘာေၾကာင့္လဲ။
တုိတုိေျပာရေသာ္ ပူးေပါင္းသည့္အတြက္ ႏွစ္ဘက္လံုး အက်ဳိးရွိၾကေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
သုိ႔ျဖစ္လွ်င္ သည္လူေတြ ပူးေပါင္းၾကတာ ဆန္းသလား။
အဲ၊ ဆန္းေတာ့ ဆန္းေသးသည္။
အေၾကာင္းက လူတုိင္းလူတုိင္း အထက္ကလုိ အက်ဳိးသင့္အေၾကာင္းသင့္စဥ္းစားျပီး အလုပ္မလုပ္နုိင္ ၾကေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ပူးေပါင္းလွ်င္ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ေရာ တစ္ခါတစ္ရံ တိုင္းျပည္အတြက္ပါ အက်ဳိးထြက္နုိင္ မွန္း သိလ်က္နဲ႔ မပူးေပါင္းနိင္။
ဘာေၾကာင့္လဲ။
တစ္ဖက္က ကုိယ္ႏွင့္ျပိဳင္ဘက္အေပၚ မၾကည္ျဖဴနုိင္၊ အျငိဳးအာဃာတမျပယ္နုိင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ငါနုိင္ျပီ။ အဲဒီလူေျမာင္းထဲသြားေတာ့။ သူ႔ဘာသာဘယ္ေလာက္ေတာ္ေတာ္ အဲသည္လူကုိ မေခၚ၊မသံုး။ တျခားရွိ သည့္လူႏွင့္ အလုပ္လုပ္မည္။
တစ္ဖက္ကလည္း သူဘယ္ေလာက္ေခၚေခၚ ဒီေကာင္ႏွင့္ေတာ့ ငါအလုပ္မလုပ္နုိင္ဘူး။ သူကဘယ္ကိစၥ မွာေတာ့ ခင္ဗ်ားကုိဆရာတင္ပါတယ္ေျပာေျပာ၊ သူ႔အဖဲြ႔မွာ ၀င္လုပ္ရင္ သူ႔လက္ေအာက္ခံပဲ၊ သူ႔တပည့္ပဲ၊ ဘယ္ေတာ့မွ ၀င္မလုပ္ဘူး။
အဲသည္လုိသေဘာထားမ်ဳိးေတြ ရွိၾကလ်င္ ပူးေပါင္းျဖစ္ဖုိ႔မလြယ္ပါ။ တကယ္လည္း နုိင္ငံေရးနယ္ပယ္ တြင္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေတြ႔ရတတ္သည္က အဲသည္လုိ သေဘာထားရွိသူေတြပဲျဖစ္သည္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အုိဘားမားႏွင့္ ကလင္တန္တို႔ ဂ်ဳိးဘုိင္ဒင္တုိ႔ ကိစၥက ထူးျခားေနရျခင္းျဖစ္သည္။
ဒါျဖင့္လွ်င္၊
သည္လူေတြက သိပ္သေဘာထားျပည့္၀ၾကလုိ႔လား။ နုိင္ငံေရးအရ သိပ္ရင့္က်က္ၾကလုိ႔လား။ စိတ္ဓာတ္ပုိင္းဥာဏ္ရည္ (emotional quotient- EQ) သိပ္ျမင့္ၾကလုိ႔လား။ စဥ္းစားစရာရွိသည္။
အင္း၊ အဲဒါေတြလည္း ပါသင့္သေလာက္ ပါနုိင္ပါသည္။
သုိ႔ေသာ္၊
သူတုိ႔ေရွ႕မွာ သူတုိ႔အတုယူစရာ နမူနာတစ္ခုေတာ့လည္း ရွိခဲ့သည္။
အေမရိကန္ နုိင္ငံေရးသမားမ်ား မသိနုိင္စရာမရွိသည့္ ထင္ထင္ရွားရွား နမူနာ။
တိတိက်က်ေျပာရေသာ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ၁၆ ဆက္ေျမာက္ သမၼတ ေအဗရာဟမ္လင္ကြန္း ျပသြားခဲ့သည့္ နမူနာျဖစ္သည္။
ေအဗရာဟမ္လင္ကြန္း သမၼျဖစ္ေတာ့ သူ႔အစုိးရအဖြဲ႔ကို ဘယ္သူေတြနွင့္ ဖြဲ႔ခဲ့သလဲဆုိတာ သမုိင္း ဖတ္သည့္ အေမရိကန္ နုိင္ငံေရးသမားတုိင္း သိၾကသည္။
သည္အထဲတြင္၊ လင္းကြန္းကုိ စံနမူနာျပ ပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ ေလးစားအတုယူၾကသူတစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဘားရက္အိုဘားမား လည္းပါသည္ေပါ့။
ဘားရက္အိုဘားမား ၂၀၀၈ ခုနွစ္ သမၼတေရြးပြဲမွာ အနုိင္ရျပီး သမၼတ ရာထူးလက္ခံယူရန္ ၀ါရွင္တန္ဒီစီ သြားရျပီဆုိသည့္အခါ အေျပးအလႊားအလ်င္စလုိ ရွာေဖြသည့္ စာအုပ္က၊ သည့္အရင္သုံးနွစ္ေလာက္ ၂၀၀၅ ခုနွစ္က ထြက္ခဲ့သည့္ ေအဗရာဟမ္လင္ကြန္း အတၳဳပၸတၱိ သစ္တစ္အုပ္။
အေမရိကန္ျပည္မွာ လင္းကြန္းအတၳဳပၸတိၱစာအုပ္ေတြ ထြက္ဖူးေပါင္းမ်ားလွျပီ။ အေမရိကန္ စာၾကည့္တုိက္မ်ားက အတၳဳပၸတိၱေတြ တသီတတန္းၾကီးရွိေနသည္။
ဒါေၾကာင့္ ၂၀၀၅ ခုနွစ္မွာ အဲသည္အသစ္တစ္အုပ္ ထပ္ထြက္ေတာ့ လင္းကြန္းအေၾကာင္း ထပ္ေရးဖုိ႔ လုိေသးသလားဟု ေမးၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ အဲသည္စာအုပ္ ဖတ္ၾကည့္သူ အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ လုိေသး သည္ဟု ဆုိၾကသည္။
ဘာေၾကာင့္လဲ။
သည္စာအုပ္ျပဳစုသူက ယေန႔ေခတ္ အေမရိကန္ျပည္မွာ အလြန္ထင္ရွားသည့္ သမုိင္းနွင့္ အတၱဳပၸတၱိက်မ္းမ်ား ျပဳစုသူစာေရးဆရာမ ဂြတ္ဒ္၀င္း(Noris Kearns Goodwin) ျဖစ္သည္။ ဂြတ္ဒ္၀င္း ေရးသားသည့္ လင္ဒန္ဂၽြန္ဆင္၊ ကေနဒီမိသားစု၊ ရုဇဗဲ့ ဇနီးေမာင္နွံစသည့္ သမၼတနွင့္ သမၼတမိသားစုမ်ား အေၾကာင္းစာအုပ္မ်ားသည္ အတၳဳပၸတိၱပရိတ္သတ္မ်ားအၾကား အထူး ေရပန္းစားခဲ့သည္။
အဲသည္ ဂြတ္ဒ္၀င္းက လင္းကြန္းအေၾကာင္း ေရးသည့္အခါ သမားရိုးက် အတၳဳပၸတိၱမ်ား ပုံစံမေရး။ သူစိတ္၀င္စားသည့္ လင္းကြန္းဘ၀ အစိတ္အပုိင္းတစ္ကြက္ကုိ အထူးျပဳ၍ ေရးသည္။
သူ႔စာအုပ္မည္က Team of Rivals: The Poetical Genius of Abraham Lincoln တဲ့။
ပင္မေခါင္းစဥ္က ျပိဳင္ဘက္ေတြနွင့္စုစည္းထားသည့္ အဖြဲ႔။ ေခါငး္စဥ္အမည္ခြဲ သုိ႔မဟုတ္ ျဖည့္စြက္ ေခါင္းစဥ္က ေအဗရာဟမ္လင္ကြန္း၏ ၾကီးမားေသာ နုိင္ငံေရးဥာဏ္ရည္။ သူဦးေဆာင္ေသာ အစုိးအရ အဖြဲ႔ထဲ မွာ တခ်ိန္က သူ႔ျပိဳင္ဘက္ေတြ ပါ၀င္လာေအာင္ဖိတ္ေခၚ ထည့္သြင္းခဲ့သည့္ လင္ကြန္း၏ နုိင္ငံေရးဥာဏ္ ပါရမီ ဟူေသာ အဓိပၸါယ္။
ေခါင္းစဥ္ အဲသလုိ ေပးထားသည့္ အတုိင္းမ်ား စာမ်က္နွာ ၇၅၈ မ်က္နွာပါသည့္ အဲသည္ စာအုပ္ထူ ၾကီးထဲမွာ တစ္ခ်ိန္က လင္ကြန္း၏ နုိင္ငံေရးျပိဳင္ဘက္မ်ား၊ အဲသည္ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦး၏ အရည္အခ်င္း၊ ၄င္းတုိ႔၏ သေဘာသဘာ၀၊ အဲသည္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားနွင့္ လင္ကြနး္တုိ႔ ေတြ႔ဆုံမိၾကသည့္ ဘ၀အစိတ္အပုိင္းမ်ား၊ လင္ကြန္း အေပၚထားရွိသည့္ ၄င္းတုိ႔၏သေဘာထားမ်ား၊ နုိင္ငံေရးယွဥ္ျပိဳင္ပြဲမ်ားတြင္ အစပိုင္းက နိမ့္က်ခဲေသာ လင္ကြန္း တစ္ဆင့္ျပီးတစ္ဆင့္အနုိင္ရကာ သမၼတျဖစ္လာခဲ့ပုံ၊ ထုိ႔ေနာက္သူ႔ျပိဳင္ဘက္မ်ားကုိ စည္းရံုးကာ သူ႔အစိုးရ အဖြဲ႔ေတာင့္တင္းခုိင္မာေအာင္ ဖြဲဲ႔စည္းခဲ့ပုံ၊ စသည္တုိ႔ကုိ ျပည့္၀စုံလင္စြာ ေရးသားထားသည္။ ဇာတ္ေၾကာင္းကို အနွစ္ခ်ဳပ္ေဖာ္ျပရေသာ္၊ လင္းကြနး္သည္ ၁၈၆၀ ျပည့္နွစ္ေရြးေကာက္ပြဲ တြင္အနုိင္ရကာ သမၼတျဖစ္လာ သည္။
သူသည္ ရီပတ္ဘလီကန္ပါတီက တင္သည့္ သမၼတေလာင္း အျဖစ္ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
အဲသည္လုိ ၀င္နုိင္ဖုိ႔အတြက္ ဦးစြာရီပတ္ဘလီကန္ပါတီတြင္း ျပိဳင္ပြဲတြင္ ၀ီလ်ံဆီး၀ါ့ဒ္၊ ဆယ္လမန္ေခ်စ့္၊ အက္ဒ၀ပ္ဘိတ္(စ)စသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားနွင့္ အၾကိတ္အနယ္ ယွဥ္ျပိဳင္ခဲ့ရသည္။
ယွဥ္ျပိဳင္စအခ်ိန္က အဲသည္ ၃ေယာက္လုံးသည္ တုိင္းျပည္၌ လင္ကြန္းထက္လူသိမ်ားသူ၊ တတ္သိ လိမၼာသူ၊ နုိင္ငံေရး နယ္ပယ္တြင္ အေျခစိုက္ျပီးသူမ်ားျဖစ္သည္။ လင္ကြနး္က သူတိ႔ုနွင့္စာေတာ့ မထင္မရွား ေတာင္ပုိင္းေဒသက ေအာက္တန္း ေရွ႕ေနတစ္ေယာက္၊ တကၠသုိလ္ပညာမေျပာနွင့္ ေက်ာင္းပင္မေနဖူးသူ၊ ကုိယ္ထူကုိယ္ထ နည္းျဖင့္စာတတ္ေပတတ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ကာပညာတတ္မ်ားၾကားတုိး၀င္ ယွဥ္ျပိဳင္ေနသူ၊ နုိင္ငံေရးတာ၀န္အေနျဖင့္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္သတ္တမ္း တစ္ၾကိမ္သာေဆာင္ရြက္ဖူးျပီ၊ အထက္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေရြးပြဲတြင္နွစ္ၾကိမ္ဆက္တုိက္ ရႈံးထားသူ၊….
ထုိ႔ေၾကာင့္ အဲသည္သုံးေယာက္လုံးက လင္ကြန္းကို သူတုိ႔ထက္ ညံ့သူ၊ ျပိဳင္ဘက္အျဖစ္ အေရးမလုပ္ ေလာက္သူဟု၍မွတ္ယူခဲ့ၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္၊ ပါတီတြင္းမွာ မဲသုံးၾကိမ္ေပးၾက၍၊ ေနာက္ဆုံးအၾကိ္မ္၌ လင္ကြန္း ကမဲအျပတ္အသတ္ျဖင့္ အနုိင္ရသြားသည့္အခါ သုံးေယာက္သုံးေယာက္လုံး အၾကီးအက်ယ္ အံ့အားသင့္ ခဲ့ၾကရသည္။ သုိ႔ေသာ္ အထင္ေတာ့ၾကီးမသြား။ အဲသည္ေနာက္မွာ တျခားပါတီက သမၼတေလာင္းမ်ားနွင့္ ယွဥ္ျပိဳင္၍ လင္ကြန္းအနုိင္ရသြားသည့္တုိင္လည္း ထုိနည္းလည္းေကာင္း။
သည္အခ်ိန္မွာ လင္ကြန္းက ၄င္းတုိ႔သုံးေယာက္ကို သူ၏အစုိးရအဖြဲ႔မွာ ပါ၀င္ဖုိ႔ဖိတ္ေခၚလုိက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္သက္တမ္း ၁၂ နွစ္နီးပါးရွိထားျပီး၊ နယူးေယာက္ျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး အျဖစ္လည္း တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးသည့္ ဆီ၀ါဒ့္ကို နုိင္ငံျခားေရး၀န္းၾကီးခန္႔သည္။
အလားတူ ၊ အိုဟုိင္းယိုးျပည္နယ္မွ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္လည္းျဖစ္ျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး လည္းျဖစ္ခဲ့သူ ဆယ္လမန္ေခ်စ့္ကို ဘဏၭာေရး၀န္ၾကီးခန္႔ျပီး၊ ေရွ႕ေနလည္းျဖစ္ ၀ါရင့္နုိင္ငံေရးသမားၾကီး တစ္ဦး လည္းျဖစ္သူ အက္ဒ၀ပ္ဘိတ္(စ) ကိုမူ နုိင္ငံေတာ္ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ရာထူးေပးအပ္သည္။
သုိ႔ေသာ္၊ ခန္႔ရတာ လြယ္သေလာက္ထိန္းရတာ ခက္ခဲခဲ့သည္။ သူတုိ႔အားလုံးက မိမိကုိယ္ကို သမၼတထက္ တတ္သိနားလည္သူဟု မွတ္ယူထားၾကသူေတြခ်ည္းျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သမၼတလုပ္ကုိင္ ေဆာင္ရြက္ပုံေတြကို အျမဲေ၀ဖန္သည္၊ အျပစ္တင္သည္၊ မေလးမခန႔္ ေျပာသည္။
လင္ကြန္းသမၼတျဖစ္၍ တစ္လသာသာအခ်ိန္မွာပင္ ျပည္တြင္းစစ္စျဖစ္ရာ အစုိးရအဖြဲ႔အတြင္း အၾကိတ္ အနယ္ ျငင္းခုံစရာ ျပႆနာေတြကလည္း မ်ားျပားခဲ့သည္။
သုိ႔ေသာ္ လင္ကြန္းက အလြန္စိတ္ရွည္သည္းခံသူျဖစ္သည္။ သူ႔အားျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္ၾကသူ မ်ားကို ေဒါသျဖင့္ တုံ႔ျပန္ေလ့မရွိ။ သူက နုိင္ငံေရး အျငင္းပြားမႈမွ ပုဂၢိဳလ္ေရး ရန္သူျဖစ္သြားမွာကို မလုိလား။ အဲဒါကို သတိထားေရွာင္ရွားသည္။ သုိ႔ေသာ္၊ သည့္အတြက္ေၾကာင့္ေတာ့လည္း မိမိ စဥ္စားခ်မွတ္္ထားေသာ ေပၚလစီကို ေလွ်ာ့ေပးရိုးထုံးစံမရွိ။ တစ္ဖက္လူေလာက္မျပင္းထန္သည့္ ေလသံမ်ိဳးျဖင့္သာ မိမိအယူအဆကို ျပန္လည္ရွင္းလင္းေျပာဆုိေလ့ရွိခဲ့သည္။
ေနာက္ေတာ့တျဖည္းျဖည္း သေဘာေပါက္လာၾကသည္။ သည္သမၼတသည္ ေဒါသထြက္တတ္သူ မဟုတ္၊ သုိ႔ေသာ္ လူညံ့ေတာ့လည္းမဟုတ္။
အတူတြဲ အလုပ္လုပ္တာ ၾကာလာျပီး၊ အထင္အေသးဆုံးလည္း ျဖစ္ခဲ့သည့္ ဆီး၀ါဒ့္က စတင္ကာ၊ သည္ပုဂၢိဳလ္သည္ အလြန္သေဘာထား ျပည့္၀သူ ဟူ၍ရႈျမင္လာသည္။ ေနာက္တြင္မူ၊ သမၼတဟာ ကၽြန္ေတာ္ တို႔အထဲမွာအေတာ္ဆံုးဗ်။ သေဘာထားၾကီးတဲ့ေနရာမွာေတာ့ သာမာန္လူထက္ကိုလြန္ကဲတယ္ ဟူ၍လည္း ေကာင္း၊ ကၽြန္ေတာ္ေတြဖူးသမွ်ထဲမွာ အေတာ္ဆံုး၊ ဥာဏ္အေျမာ္အျမင္အရွိဆံုး ပုဂၢိဳလ္ပဲဗ်ာ ဟူ၍လည္ေကာင္း တေလးတစားေျပာဆိုလာခဲ့သည္။
ေစာေစာပိုင္းက လင္ကြန္းကိုအထင္ေသးခဲ့သည့္ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ဘိတ္(စ)ကလည္း ေနာက္တြင္ ဆီး၀ါ့ဒ္ ေလသံလိုက္ျပီး ခ်ီးက်ဴးစကားေျပာလာသည္။
ဘ႑ာေရး၀န္ၾကီး ေခ်႕စ္တစ္ေယာက္ကေတာ့ ရာထူးရသည့္တိုင္ မေက်နပ္နိုင္။ ေနာက္ ၄ နွစ္တြင္ က်င္းပမည့္ သမၼတေရြးပြဲ၌ ပါတီမွသမၼေလာင္းအျဖစ္ လင္ကြန္းအစား မိမိကိုေရြးခ်ယ္ၾကရန္ စည္းရံုးသည္။ တစ္ဖက္မွာလည္း ေပၚလစီကိစၥအျငင္းပြားတိုင္း လင္ကြန္းထံထြက္စာတင္သည္။ ဘ႑ာေရးကိစၥမွာ သူေဆာင္ ရြက္ပံုေကာင္းတာကိုေထာက္ျပျပီး သူ႔အျပဳအမူေတြ သည္းခံကာ ထြက္စာကိုလက္မခံဘဲ ေနခဲ့သည္။
စတုတၳအၾကိမ္ (ဟန္ေဆာင္ပန္ေဆာင္) ထြက္စာတင္သည့္အခါမွာေတာ့ လင္ကြန္းကလက္ခံျပီး၊ နုတ္ ထြက္ခြင့္ေပးလိုက္ရာ ေခ်႕စ္အငိုက္မိသြားသည္။ သို႔ေသာ္၊ ၎တို႔အုပ္စု၏ ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ေလ်ာ့ပါး သြားေစရန္ ရည္ရြယ္၍ ေနာက္တြင္ ေခ်႕စ္အားတရားသူၾကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ခန္႔အပ္ခဲ့သည္။
လင္ကြန္းအစိုးရအဖြဲ႔ထဲတြင္ သမၼတကို အထင္မၾကီးသူမ်ား ပါ၀င္ရံုမက၊ အခ်င္းခ်င္း မသင့္တင့္မႈေတြ လည္း ေတာက္ေလွ်ာက္ရွိခဲ့သည္။ အဲသည္အယူအဆမတူသူ ၊ စရိုက္မတူသူ၊ တစ္ဦးခ်င္း လူလံုးျပခ်င္သူေတြ ကို သေဘာထားၾကီးမႈ၊ စိတ္ရွည္သည္းခံမႈ အေသးအမႊားေတြ အသာထားကာ အဓိကကိစၥကို အာရံုျပဳတ္တတ္ မႈတို႔ျဖင့္ ထိန္းသိမ္းကိုင္တြယ္ကာ၊ ၎တို႔၏ စုေပါင္းစြမ္းပကားကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အသံုးခ်နိုင္ခဲ့သျဖင့္သာ လင္ကြန္းသည္ အေမရိကန္နိုင္ငံေရးသမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္ အက်ပ္အတည္း အခက္အခဲဆံုးကာလကို ေအာင္ျမင္ စြာျဖတ္သန္းနိုင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္၏။
ျပည္တြင္းစစ္ၾကီး ၄ ႏွစ္ၾကာေအာင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ္လည္း တိုင္းျပည္ျပိဳကြဲျခင္းမရွိေအာင္ ထိန္းသိမ္းနိုင္ ခဲ့သည္။ တိုင္းျပည္အတြက္ ဂုဏ္က်က္သေရ ယုတ္ေလ်ာ့ေစသည့္ ကၽြန္စနစ္ၾကီးကို ရွင္းလင္းပယ္ဖ်က္နိုင္ခဲ့ သည္။ ထို႔ျပင္ မိမိကိုယ္တိုင္လည္း နိုင္ငံေရးအရ ေအာင္ျမင္၍ ဒုတိယသက္တမ္းအတြက္ ဆက္လက္ေရြးခ်ယ္ ခံခဲ့ရသည္။
စာအုပ္ စာေရးသူ ဂြတ္ဒ္၀င္းကေတာ့ လင္ကြန္း၏ “ျပိဳဘက္မ်ားနွင့္ စုစည္းထားသည့္ အစိုးရအဖြဲ႔” တြင္ အေရးပါေသာ ေနရာမ်ားမွ ပါ၀င္ခဲ့ၾကသည့္ အထက္တြင္ ေ၀ဖန္ခဲ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ နိုင္ငံေရးအရည္အခ်င္း ျပည့္၀သူ၊ တစ္ဦးခ်င္းအေနျဖင့္ တကယ္လည္း စြမ္းအားၾကီးမားၾကသူေတြ ျဖစ္တာမွန္သည္။ သို႔ေသာ္ ေနာက္ဆံုးတြင္မူ ပေရရီျမက္ခင္းေဒသ စပရင္းဖီးလ္ျမိဳ႕က လာသည့္ ေတာေရွ႕ေန၊ ေတာအမတ္ကေလး လင္ကြန္းက အားလံုးထဲတြင္ စြမ္းအားအၾကီးမားဆံုး ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ေၾကာင္း ျပသနိုင္ခဲ့သည္ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့ပါ သည္။
ဆရာေဖျမင့္
ျပည္သူ႔ေခတ္ဂ်ာနယ္ အတြဲ ၂ အမွတ္ ၆၀
၁-စက္တင္ဘာ-၂၀၁၁
ျပိဳင္ဘက္တစ္ေယာက္ကုိ အဲသည္ေလာက္ၾကီးမားသည့္ ရာထူးေနရာေပးအပ္တာ ထူးဆန္းေနသလုိ တစ္ဖက္လူက သူ႔လက္ေအာက္မွာ၀င္ေရာက္လုပ္ကုိ္င္ရန္ လက္ခံခဲ့တာသည္လည္း အံ့ၾသစရာ ျဖစ္ခဲ့သည္။ လူအမ်ားစိတ္မွာ ထင္မထားတာေတြ ျဖစ္တာမွန္ေသာ္လည္း ေသေသခ်ာခ်ာစဥ္းစားၾကည့္သည့္အခါ အံ့ၾသစရာ မဟုတ္။
အုိဘားမားက သူ႔အဖဲြ႔မွာ အရည္အခ်င္းရွိသူေတြ ပါ၀င္ေစခ်င္သည္။ နာမည္အရွိန္အ၀ါျပီးသူေတြ ပါ၀င္ ေစခ်င္သည္။ အဲဒါမွ တုိင္းျပည္အေရးကိစၥကုိ ထိေရာက္စြာအေကာင္အထည္ေဖာ္ ေဆာင္ရြက္နုိင္မည္။ ျပီး၊ ဟီလာရီကလင္တန္ကုိ ေရြးခ်ယ္ျခင္းျဖင့္ သူတုိ႔ပါတီထဲမွာလည္း အုပ္စုေတြမကဲြေအာင္ ထိန္းသိမ္းနုိင္မည္။ ျပန္ခ်ဳပ္လုိက္ေတာ့ သူ႔တုိင္းျပည္ သူ႔ပါတီႏွင့္ သူကုိယ္တုိင္၏ အက်ဳိးအတြက္ျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ ဟီလာရီ ကလင္တန္ကုိ ဖိတ္ေခၚျခင္းသည္ လုပ္သင့္လုပ္ထုိက္ေသာ အလုပ္တစ္ခုကုိ လုပ္လုိက္ျခင္းသာ ျဖစ္သည္။
ကလင္တန္အဖုိ႔ေရာ။
သူ႔အေနႏွင့္ သမၼတမျဖစ္ရေသာ္လည္း၊ အေမရိကန္အစုိးရအဖဲြ႔ထဲမွာ အေရးပါဆံုးေနရာ တစ္ခုျဖစ္ သည့္ နုိင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္ခြင့္ရသည္မွာ ၾကီးမားေသာ ဆုလာဘ္တစ္ခုပင္ျဖစ္သည္။ ေစာေစာပုိင္းက သူသည္ သမၼတကေတာ္ျဖစ္ခဲ့၏။ သုိ႔ေသာ္ အဲဒါက ခင္ပြန္းသည္၏ အရွိန္အ၀ါျဖင့္ ၾကီးက်ယ္ခဲ့ တာျဖစ္သည္။ ယခုနုိင္ငံျခားေရး၀န္ၾကီးဆုိတာက သူကုိယ္တုိင္အေနႏွင့္ ရမည့္ရာထူး။ သည္ရာထူးမွာ သူ႔အရင္ အမ်ဳိးသမီးထဲက ႏွစ္ဦးသာရဖူးသည္ဆုိေတာ့ ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးခ်င္းအေနႏွင့္စဥ္းစားလွ်င္ ေသးေသးမႊားမႊား ေအာင္ ျမင္မႈ မဟုတ္။
ထုိ႔ေၾကာင့္လည္း အိုဘားမား၏ဖိတ္ေခၚခ်က္ကုိ သူလက္ခံလုိက္ျခင္းျဖစ္သည္။
အုိဘားမားသည္ သူ႔အဖဲြ႔ထဲတြင္ ပါ၀င္ရန္အတြက္ ျပိဳင္ဘက္မ်ားထဲမွ ကလင္တန္တစ္ေယာက္သာေခၚ ယူသည္မဟုတ္။ ေနာက္ျပိဳင္ဘက္တစ္ဦးျဖစ္သူ ဗီလ္ဆက္(Tom Vilsack) ကုိ စုိက္ပ်ဳိးေရး၀န္ၾကီးခန္႔သည္။ သည့္အျပင္ေနာက္တစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဘီလ္ရစ္ခ်တ္ဆင္ (Bill Rihaedson) ကုိလည္း ကူးသန္းေရာင္း၀ယ္ေရး၀န္ ၾကီးခန္႔ရန္ အမည္စာရင္းတင္သြင္းေသးသည္။ သုိ႔ေသာ္ရစ္ခ်တ္ဆင္မွာ ျပႆနာတစ္ခုရွိသျဖင့္ သည္ရာထူးကုိ လက္မခံနုိင္ခဲ့။
တစ္ဖန္၊
ေလာေလာဆယ္တြင္ အုိဘားမား၏ ဒုသမၼတျဖစ္ေနသည့္ ဂ်ဳိးဘုိင္ဒင္သည္လည္း ဒီမုိကရက္တစ္ပါတီ တြင္း သမၼတေလာင္းေရြးပဲြတုန္းက ပါ၀င္ယွဥ္ျပိဳင္ခဲ့ဖူးသူ တစ္ဦးပင္ျဖစ္သည္။ ပါတီတြင္း ျပိဳင္ပဲြမွ ေစာေစာစီးစီး ေနာက္ဆုတ္သြားခဲ့သည့္ ဘုိင္ဒင္အားပါတီစံုျပိဳင္ပဲြတြင္ မိမိႏွင့္အတူ ဒုသမၼတေလာင္းအျဖစ္ လက္တဲြပါ၀င္ရန္ အုိဘားမား ဖိတ္ေခၚခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။
မေန႔ကျပိဳင္ဘက္ေတြကုိ သည္ကေန႔ လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္ သုိ႔မဟုတ္ တစ္ဖဲြ႔တည္းသားေတြ ျဖစ္ေအာင္ စည္းရံုးသူကစည္းရံုးျပီး ပါ၀င္သူေတြကလည္း ပါ၀င္ခဲ့ၾကျခင္းသည္ ဘာေၾကာင့္လဲ။
တုိတုိေျပာရေသာ္ ပူးေပါင္းသည့္အတြက္ ႏွစ္ဘက္လံုး အက်ဳိးရွိၾကေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။
သုိ႔ျဖစ္လွ်င္ သည္လူေတြ ပူးေပါင္းၾကတာ ဆန္းသလား။
အဲ၊ ဆန္းေတာ့ ဆန္းေသးသည္။
အေၾကာင္းက လူတုိင္းလူတုိင္း အထက္ကလုိ အက်ဳိးသင့္အေၾကာင္းသင့္စဥ္းစားျပီး အလုပ္မလုပ္နုိင္ ၾကေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ပူးေပါင္းလွ်င္ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ေရာ တစ္ခါတစ္ရံ တိုင္းျပည္အတြက္ပါ အက်ဳိးထြက္နုိင္ မွန္း သိလ်က္နဲ႔ မပူးေပါင္းနိင္။
ဘာေၾကာင့္လဲ။
တစ္ဖက္က ကုိယ္ႏွင့္ျပိဳင္ဘက္အေပၚ မၾကည္ျဖဴနုိင္၊ အျငိဳးအာဃာတမျပယ္နုိင္ေသာေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ ငါနုိင္ျပီ။ အဲဒီလူေျမာင္းထဲသြားေတာ့။ သူ႔ဘာသာဘယ္ေလာက္ေတာ္ေတာ္ အဲသည္လူကုိ မေခၚ၊မသံုး။ တျခားရွိ သည့္လူႏွင့္ အလုပ္လုပ္မည္။
တစ္ဖက္ကလည္း သူဘယ္ေလာက္ေခၚေခၚ ဒီေကာင္ႏွင့္ေတာ့ ငါအလုပ္မလုပ္နုိင္ဘူး။ သူကဘယ္ကိစၥ မွာေတာ့ ခင္ဗ်ားကုိဆရာတင္ပါတယ္ေျပာေျပာ၊ သူ႔အဖဲြ႔မွာ ၀င္လုပ္ရင္ သူ႔လက္ေအာက္ခံပဲ၊ သူ႔တပည့္ပဲ၊ ဘယ္ေတာ့မွ ၀င္မလုပ္ဘူး။
အဲသည္လုိသေဘာထားမ်ဳိးေတြ ရွိၾကလ်င္ ပူးေပါင္းျဖစ္ဖုိ႔မလြယ္ပါ။ တကယ္လည္း နုိင္ငံေရးနယ္ပယ္ တြင္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ေတြ႔ရတတ္သည္က အဲသည္လုိ သေဘာထားရွိသူေတြပဲျဖစ္သည္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အုိဘားမားႏွင့္ ကလင္တန္တို႔ ဂ်ဳိးဘုိင္ဒင္တုိ႔ ကိစၥက ထူးျခားေနရျခင္းျဖစ္သည္။
ဒါျဖင့္လွ်င္၊
သည္လူေတြက သိပ္သေဘာထားျပည့္၀ၾကလုိ႔လား။ နုိင္ငံေရးအရ သိပ္ရင့္က်က္ၾကလုိ႔လား။ စိတ္ဓာတ္ပုိင္းဥာဏ္ရည္ (emotional quotient- EQ) သိပ္ျမင့္ၾကလုိ႔လား။ စဥ္းစားစရာရွိသည္။
အင္း၊ အဲဒါေတြလည္း ပါသင့္သေလာက္ ပါနုိင္ပါသည္။
သုိ႔ေသာ္၊
သူတုိ႔ေရွ႕မွာ သူတုိ႔အတုယူစရာ နမူနာတစ္ခုေတာ့လည္း ရွိခဲ့သည္။
အေမရိကန္ နုိင္ငံေရးသမားမ်ား မသိနုိင္စရာမရွိသည့္ ထင္ထင္ရွားရွား နမူနာ။
တိတိက်က်ေျပာရေသာ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၏ ၁၆ ဆက္ေျမာက္ သမၼတ ေအဗရာဟမ္လင္ကြန္း ျပသြားခဲ့သည့္ နမူနာျဖစ္သည္။
ေအဗရာဟမ္လင္ကြန္း သမၼျဖစ္ေတာ့ သူ႔အစုိးရအဖြဲ႔ကို ဘယ္သူေတြနွင့္ ဖြဲ႔ခဲ့သလဲဆုိတာ သမုိင္း ဖတ္သည့္ အေမရိကန္ နုိင္ငံေရးသမားတုိင္း သိၾကသည္။
သည္အထဲတြင္၊ လင္းကြန္းကုိ စံနမူနာျပ ပုဂၢိဳလ္အျဖစ္ ေလးစားအတုယူၾကသူတစ္ဦးျဖစ္သည့္ ဘားရက္အိုဘားမား လည္းပါသည္ေပါ့။
ဘားရက္အိုဘားမား ၂၀၀၈ ခုနွစ္ သမၼတေရြးပြဲမွာ အနုိင္ရျပီး သမၼတ ရာထူးလက္ခံယူရန္ ၀ါရွင္တန္ဒီစီ သြားရျပီဆုိသည့္အခါ အေျပးအလႊားအလ်င္စလုိ ရွာေဖြသည့္ စာအုပ္က၊ သည့္အရင္သုံးနွစ္ေလာက္ ၂၀၀၅ ခုနွစ္က ထြက္ခဲ့သည့္ ေအဗရာဟမ္လင္ကြန္း အတၳဳပၸတၱိ သစ္တစ္အုပ္။
အေမရိကန္ျပည္မွာ လင္းကြန္းအတၳဳပၸတိၱစာအုပ္ေတြ ထြက္ဖူးေပါင္းမ်ားလွျပီ။ အေမရိကန္ စာၾကည့္တုိက္မ်ားက အတၳဳပၸတိၱေတြ တသီတတန္းၾကီးရွိေနသည္။
ဒါေၾကာင့္ ၂၀၀၅ ခုနွစ္မွာ အဲသည္အသစ္တစ္အုပ္ ထပ္ထြက္ေတာ့ လင္းကြန္းအေၾကာင္း ထပ္ေရးဖုိ႔ လုိေသးသလားဟု ေမးၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္ အဲသည္စာအုပ္ ဖတ္ၾကည့္သူ အေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ လုိေသး သည္ဟု ဆုိၾကသည္။
ဘာေၾကာင့္လဲ။
သည္စာအုပ္ျပဳစုသူက ယေန႔ေခတ္ အေမရိကန္ျပည္မွာ အလြန္ထင္ရွားသည့္ သမုိင္းနွင့္ အတၱဳပၸတၱိက်မ္းမ်ား ျပဳစုသူစာေရးဆရာမ ဂြတ္ဒ္၀င္း(Noris Kearns Goodwin) ျဖစ္သည္။ ဂြတ္ဒ္၀င္း ေရးသားသည့္ လင္ဒန္ဂၽြန္ဆင္၊ ကေနဒီမိသားစု၊ ရုဇဗဲ့ ဇနီးေမာင္နွံစသည့္ သမၼတနွင့္ သမၼတမိသားစုမ်ား အေၾကာင္းစာအုပ္မ်ားသည္ အတၳဳပၸတိၱပရိတ္သတ္မ်ားအၾကား အထူး ေရပန္းစားခဲ့သည္။
အဲသည္ ဂြတ္ဒ္၀င္းက လင္းကြန္းအေၾကာင္း ေရးသည့္အခါ သမားရိုးက် အတၳဳပၸတိၱမ်ား ပုံစံမေရး။ သူစိတ္၀င္စားသည့္ လင္းကြန္းဘ၀ အစိတ္အပုိင္းတစ္ကြက္ကုိ အထူးျပဳ၍ ေရးသည္။
သူ႔စာအုပ္မည္က Team of Rivals: The Poetical Genius of Abraham Lincoln တဲ့။
ပင္မေခါင္းစဥ္က ျပိဳင္ဘက္ေတြနွင့္စုစည္းထားသည့္ အဖြဲ႔။ ေခါငး္စဥ္အမည္ခြဲ သုိ႔မဟုတ္ ျဖည့္စြက္ ေခါင္းစဥ္က ေအဗရာဟမ္လင္ကြန္း၏ ၾကီးမားေသာ နုိင္ငံေရးဥာဏ္ရည္။ သူဦးေဆာင္ေသာ အစုိးအရ အဖြဲ႔ထဲ မွာ တခ်ိန္က သူ႔ျပိဳင္ဘက္ေတြ ပါ၀င္လာေအာင္ဖိတ္ေခၚ ထည့္သြင္းခဲ့သည့္ လင္ကြန္း၏ နုိင္ငံေရးဥာဏ္ ပါရမီ ဟူေသာ အဓိပၸါယ္။
ေခါင္းစဥ္ အဲသလုိ ေပးထားသည့္ အတုိင္းမ်ား စာမ်က္နွာ ၇၅၈ မ်က္နွာပါသည့္ အဲသည္ စာအုပ္ထူ ၾကီးထဲမွာ တစ္ခ်ိန္က လင္ကြန္း၏ နုိင္ငံေရးျပိဳင္ဘက္မ်ား၊ အဲသည္ပုဂၢိဳလ္တစ္ဦး၏ အရည္အခ်င္း၊ ၄င္းတုိ႔၏ သေဘာသဘာ၀၊ အဲသည္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားနွင့္ လင္ကြနး္တုိ႔ ေတြ႔ဆုံမိၾကသည့္ ဘ၀အစိတ္အပုိင္းမ်ား၊ လင္ကြန္း အေပၚထားရွိသည့္ ၄င္းတုိ႔၏သေဘာထားမ်ား၊ နုိင္ငံေရးယွဥ္ျပိဳင္ပြဲမ်ားတြင္ အစပိုင္းက နိမ့္က်ခဲေသာ လင္ကြန္း တစ္ဆင့္ျပီးတစ္ဆင့္အနုိင္ရကာ သမၼတျဖစ္လာခဲ့ပုံ၊ ထုိ႔ေနာက္သူ႔ျပိဳင္ဘက္မ်ားကုိ စည္းရံုးကာ သူ႔အစိုးရ အဖြဲ႔ေတာင့္တင္းခုိင္မာေအာင္ ဖြဲဲ႔စည္းခဲ့ပုံ၊ စသည္တုိ႔ကုိ ျပည့္၀စုံလင္စြာ ေရးသားထားသည္။ ဇာတ္ေၾကာင္းကို အနွစ္ခ်ဳပ္ေဖာ္ျပရေသာ္၊ လင္းကြနး္သည္ ၁၈၆၀ ျပည့္နွစ္ေရြးေကာက္ပြဲ တြင္အနုိင္ရကာ သမၼတျဖစ္လာ သည္။
သူသည္ ရီပတ္ဘလီကန္ပါတီက တင္သည့္ သမၼတေလာင္း အျဖစ္ေရြးေကာက္ပြဲ၀င္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။
အဲသည္လုိ ၀င္နုိင္ဖုိ႔အတြက္ ဦးစြာရီပတ္ဘလီကန္ပါတီတြင္း ျပိဳင္ပြဲတြင္ ၀ီလ်ံဆီး၀ါ့ဒ္၊ ဆယ္လမန္ေခ်စ့္၊ အက္ဒ၀ပ္ဘိတ္(စ)စသည့္ ပုဂၢိဳလ္မ်ားနွင့္ အၾကိတ္အနယ္ ယွဥ္ျပိဳင္ခဲ့ရသည္။
ယွဥ္ျပိဳင္စအခ်ိန္က အဲသည္ ၃ေယာက္လုံးသည္ တုိင္းျပည္၌ လင္ကြန္းထက္လူသိမ်ားသူ၊ တတ္သိ လိမၼာသူ၊ နုိင္ငံေရး နယ္ပယ္တြင္ အေျခစိုက္ျပီးသူမ်ားျဖစ္သည္။ လင္ကြနး္က သူတိ႔ုနွင့္စာေတာ့ မထင္မရွား ေတာင္ပုိင္းေဒသက ေအာက္တန္း ေရွ႕ေနတစ္ေယာက္၊ တကၠသုိလ္ပညာမေျပာနွင့္ ေက်ာင္းပင္မေနဖူးသူ၊ ကုိယ္ထူကုိယ္ထ နည္းျဖင့္စာတတ္ေပတတ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ကာပညာတတ္မ်ားၾကားတုိး၀င္ ယွဥ္ျပိဳင္ေနသူ၊ နုိင္ငံေရးတာ၀န္အေနျဖင့္ ေအာက္လႊတ္ေတာ္အမတ္သတ္တမ္း တစ္ၾကိမ္သာေဆာင္ရြက္ဖူးျပီ၊ အထက္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေရြးပြဲတြင္နွစ္ၾကိမ္ဆက္တုိက္ ရႈံးထားသူ၊….
ထုိ႔ေၾကာင့္ အဲသည္သုံးေယာက္လုံးက လင္ကြန္းကို သူတုိ႔ထက္ ညံ့သူ၊ ျပိဳင္ဘက္အျဖစ္ အေရးမလုပ္ ေလာက္သူဟု၍မွတ္ယူခဲ့ၾကသည္။ သုိ႔ေသာ္၊ ပါတီတြင္းမွာ မဲသုံးၾကိမ္ေပးၾက၍၊ ေနာက္ဆုံးအၾကိ္မ္၌ လင္ကြန္း ကမဲအျပတ္အသတ္ျဖင့္ အနုိင္ရသြားသည့္အခါ သုံးေယာက္သုံးေယာက္လုံး အၾကီးအက်ယ္ အံ့အားသင့္ ခဲ့ၾကရသည္။ သုိ႔ေသာ္ အထင္ေတာ့ၾကီးမသြား။ အဲသည္ေနာက္မွာ တျခားပါတီက သမၼတေလာင္းမ်ားနွင့္ ယွဥ္ျပိဳင္၍ လင္ကြန္းအနုိင္ရသြားသည့္တုိင္လည္း ထုိနည္းလည္းေကာင္း။
သည္အခ်ိန္မွာ လင္ကြန္းက ၄င္းတုိ႔သုံးေယာက္ကို သူ၏အစုိးရအဖြဲ႔မွာ ပါ၀င္ဖုိ႔ဖိတ္ေခၚလုိက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္သက္တမ္း ၁၂ နွစ္နီးပါးရွိထားျပီး၊ နယူးေယာက္ျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး အျဖစ္လည္း တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးသည့္ ဆီ၀ါဒ့္ကို နုိင္ငံျခားေရး၀န္းၾကီးခန္႔သည္။
အလားတူ ၊ အိုဟုိင္းယိုးျပည္နယ္မွ အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္လည္းျဖစ္ျပည္နယ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး လည္းျဖစ္ခဲ့သူ ဆယ္လမန္ေခ်စ့္ကို ဘဏၭာေရး၀န္ၾကီးခန္႔ျပီး၊ ေရွ႕ေနလည္းျဖစ္ ၀ါရင့္နုိင္ငံေရးသမားၾကီး တစ္ဦး လည္းျဖစ္သူ အက္ဒ၀ပ္ဘိတ္(စ) ကိုမူ နုိင္ငံေတာ္ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ရာထူးေပးအပ္သည္။
သုိ႔ေသာ္၊ ခန္႔ရတာ လြယ္သေလာက္ထိန္းရတာ ခက္ခဲခဲ့သည္။ သူတုိ႔အားလုံးက မိမိကုိယ္ကို သမၼတထက္ တတ္သိနားလည္သူဟု မွတ္ယူထားၾကသူေတြခ်ည္းျဖစ္သည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္ သမၼတလုပ္ကုိင္ ေဆာင္ရြက္ပုံေတြကို အျမဲေ၀ဖန္သည္၊ အျပစ္တင္သည္၊ မေလးမခန႔္ ေျပာသည္။
လင္ကြန္းသမၼတျဖစ္၍ တစ္လသာသာအခ်ိန္မွာပင္ ျပည္တြင္းစစ္စျဖစ္ရာ အစုိးရအဖြဲ႔အတြင္း အၾကိတ္ အနယ္ ျငင္းခုံစရာ ျပႆနာေတြကလည္း မ်ားျပားခဲ့သည္။
သုိ႔ေသာ္ လင္ကြန္းက အလြန္စိတ္ရွည္သည္းခံသူျဖစ္သည္။ သူ႔အားျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္ၾကသူ မ်ားကို ေဒါသျဖင့္ တုံ႔ျပန္ေလ့မရွိ။ သူက နုိင္ငံေရး အျငင္းပြားမႈမွ ပုဂၢိဳလ္ေရး ရန္သူျဖစ္သြားမွာကို မလုိလား။ အဲဒါကို သတိထားေရွာင္ရွားသည္။ သုိ႔ေသာ္၊ သည့္အတြက္ေၾကာင့္ေတာ့လည္း မိမိ စဥ္စားခ်မွတ္္ထားေသာ ေပၚလစီကို ေလွ်ာ့ေပးရိုးထုံးစံမရွိ။ တစ္ဖက္လူေလာက္မျပင္းထန္သည့္ ေလသံမ်ိဳးျဖင့္သာ မိမိအယူအဆကို ျပန္လည္ရွင္းလင္းေျပာဆုိေလ့ရွိခဲ့သည္။
ေနာက္ေတာ့တျဖည္းျဖည္း သေဘာေပါက္လာၾကသည္။ သည္သမၼတသည္ ေဒါသထြက္တတ္သူ မဟုတ္၊ သုိ႔ေသာ္ လူညံ့ေတာ့လည္းမဟုတ္။
အတူတြဲ အလုပ္လုပ္တာ ၾကာလာျပီး၊ အထင္အေသးဆုံးလည္း ျဖစ္ခဲ့သည့္ ဆီး၀ါဒ့္က စတင္ကာ၊ သည္ပုဂၢိဳလ္သည္ အလြန္သေဘာထား ျပည့္၀သူ ဟူ၍ရႈျမင္လာသည္။ ေနာက္တြင္မူ၊ သမၼတဟာ ကၽြန္ေတာ္ တို႔အထဲမွာအေတာ္ဆံုးဗ်။ သေဘာထားၾကီးတဲ့ေနရာမွာေတာ့ သာမာန္လူထက္ကိုလြန္ကဲတယ္ ဟူ၍လည္း ေကာင္း၊ ကၽြန္ေတာ္ေတြဖူးသမွ်ထဲမွာ အေတာ္ဆံုး၊ ဥာဏ္အေျမာ္အျမင္အရွိဆံုး ပုဂၢိဳလ္ပဲဗ်ာ ဟူ၍လည္ေကာင္း တေလးတစားေျပာဆိုလာခဲ့သည္။
ေစာေစာပိုင္းက လင္ကြန္းကိုအထင္ေသးခဲ့သည့္ ေရွ႕ေနခ်ဳပ္ ဘိတ္(စ)ကလည္း ေနာက္တြင္ ဆီး၀ါ့ဒ္ ေလသံလိုက္ျပီး ခ်ီးက်ဴးစကားေျပာလာသည္။
ဘ႑ာေရး၀န္ၾကီး ေခ်႕စ္တစ္ေယာက္ကေတာ့ ရာထူးရသည့္တိုင္ မေက်နပ္နိုင္။ ေနာက္ ၄ နွစ္တြင္ က်င္းပမည့္ သမၼတေရြးပြဲ၌ ပါတီမွသမၼေလာင္းအျဖစ္ လင္ကြန္းအစား မိမိကိုေရြးခ်ယ္ၾကရန္ စည္းရံုးသည္။ တစ္ဖက္မွာလည္း ေပၚလစီကိစၥအျငင္းပြားတိုင္း လင္ကြန္းထံထြက္စာတင္သည္။ ဘ႑ာေရးကိစၥမွာ သူေဆာင္ ရြက္ပံုေကာင္းတာကိုေထာက္ျပျပီး သူ႔အျပဳအမူေတြ သည္းခံကာ ထြက္စာကိုလက္မခံဘဲ ေနခဲ့သည္။
စတုတၳအၾကိမ္ (ဟန္ေဆာင္ပန္ေဆာင္) ထြက္စာတင္သည့္အခါမွာေတာ့ လင္ကြန္းကလက္ခံျပီး၊ နုတ္ ထြက္ခြင့္ေပးလိုက္ရာ ေခ်႕စ္အငိုက္မိသြားသည္။ သို႔ေသာ္၊ ၎တို႔အုပ္စု၏ ဆန္႔က်င္တိုက္ခိုက္မႈမ်ား ေလ်ာ့ပါး သြားေစရန္ ရည္ရြယ္၍ ေနာက္တြင္ ေခ်႕စ္အားတရားသူၾကီးခ်ဳပ္အျဖစ္ ခန္႔အပ္ခဲ့သည္။
လင္ကြန္းအစိုးရအဖြဲ႔ထဲတြင္ သမၼတကို အထင္မၾကီးသူမ်ား ပါ၀င္ရံုမက၊ အခ်င္းခ်င္း မသင့္တင့္မႈေတြ လည္း ေတာက္ေလွ်ာက္ရွိခဲ့သည္။ အဲသည္အယူအဆမတူသူ ၊ စရိုက္မတူသူ၊ တစ္ဦးခ်င္း လူလံုးျပခ်င္သူေတြ ကို သေဘာထားၾကီးမႈ၊ စိတ္ရွည္သည္းခံမႈ အေသးအမႊားေတြ အသာထားကာ အဓိကကိစၥကို အာရံုျပဳတ္တတ္ မႈတို႔ျဖင့္ ထိန္းသိမ္းကိုင္တြယ္ကာ၊ ၎တို႔၏ စုေပါင္းစြမ္းပကားကို ထိထိေရာက္ေရာက္ အသံုးခ်နိုင္ခဲ့သျဖင့္သာ လင္ကြန္းသည္ အေမရိကန္နိုင္ငံေရးသမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္ အက်ပ္အတည္း အခက္အခဲဆံုးကာလကို ေအာင္ျမင္ စြာျဖတ္သန္းနိုင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္၏။
ျပည္တြင္းစစ္ၾကီး ၄ ႏွစ္ၾကာေအာင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ္လည္း တိုင္းျပည္ျပိဳကြဲျခင္းမရွိေအာင္ ထိန္းသိမ္းနိုင္ ခဲ့သည္။ တိုင္းျပည္အတြက္ ဂုဏ္က်က္သေရ ယုတ္ေလ်ာ့ေစသည့္ ကၽြန္စနစ္ၾကီးကို ရွင္းလင္းပယ္ဖ်က္နိုင္ခဲ့ သည္။ ထို႔ျပင္ မိမိကိုယ္တိုင္လည္း နိုင္ငံေရးအရ ေအာင္ျမင္၍ ဒုတိယသက္တမ္းအတြက္ ဆက္လက္ေရြးခ်ယ္ ခံခဲ့ရသည္။
စာအုပ္ စာေရးသူ ဂြတ္ဒ္၀င္းကေတာ့ လင္ကြန္း၏ “ျပိဳဘက္မ်ားနွင့္ စုစည္းထားသည့္ အစိုးရအဖြဲ႔” တြင္ အေရးပါေသာ ေနရာမ်ားမွ ပါ၀င္ခဲ့ၾကသည့္ အထက္တြင္ ေ၀ဖန္ခဲ့ေသာ ပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ နိုင္ငံေရးအရည္အခ်င္း ျပည့္၀သူ၊ တစ္ဦးခ်င္းအေနျဖင့္ တကယ္လည္း စြမ္းအားၾကီးမားၾကသူေတြ ျဖစ္တာမွန္သည္။ သို႔ေသာ္ ေနာက္ဆံုးတြင္မူ ပေရရီျမက္ခင္းေဒသ စပရင္းဖီးလ္ျမိဳ႕က လာသည့္ ေတာေရွ႕ေန၊ ေတာအမတ္ကေလး လင္ကြန္းက အားလံုးထဲတြင္ စြမ္းအားအၾကီးမားဆံုး ပုဂၢိဳလ္ျဖစ္ေၾကာင္း ျပသနိုင္ခဲ့သည္ဟု ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့ပါ သည္။
ဆရာေဖျမင့္
ျပည္သူ႔ေခတ္ဂ်ာနယ္ အတြဲ ၂ အမွတ္ ၆၀
၁-စက္တင္ဘာ-၂၀၁၁
LWIN PWIN
NLABR
Web-site: www.nlabr.com
http://wanna23-23.blogspot.com/
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
0 comments:
Post a Comment