႐ိုဟင္ဂ်ာအေရး မေက်နပ္သူ အင္ဒိုနီးရွား အၾကမ္းဖက္သမား အဖမ္းခံ

ရခိုင္ ပဋိပကၡ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈ စတင္

ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ပဋိပကၡမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႔၀င္ မ်ားသည္ ပဋိပကၡ ျဖစ္ပြားရျခင္း အေၾကာင္းရင္းကုိ စတင္စစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္ေနၿပီ ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
ေက်ာက္ေတာ္ၿမိဳ႕နယ္ အတြင္းမွ မီးေလာင္ကြ်မ္းသြားသည့္ ေက်းရြာမ်ားသို႔ ကြင္းဆင္းကာ ဒုကၡသည္မ်ားကုိ ေတြ႔ဆုံ ေမးျမန္းေၾကာင္း၊ စုံစမ္းေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားကုိ အေသးစိတ္ သုံးသပ္၍ ၃ လ အတြင္း သမၼတထံ တင္ျပရမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ၃ လအတြင္း စစ္ေဆးမႈ မၿပီးပါက အခ်ိန္ထပ္ယူကာ ဆက္လက္ စစ္ေဆးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႔က ေျပာသည္။
ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔သည္ ရခိုင္ျပည္နယ္၊ စစ္ေတြၿမိဳ႕သို႔ စက္တင္ဘာလ ၇ ရက္ေန႔က ေရာက္ရွိေနၿပီး ထိုမွတဆင့္ ေက်ာက္ေတာ္၊ ေျမာက္ဦး ေဒသမ်ားသို႔ သြားေရာက္ စစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ခဲ့ၾကကာ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕သို႔ ယေန႔ေရာက္ရွိ၍ စစ္ေဆးမႈ လုပ္ ေဆာင္ေနေၾကာင္း ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔၀င္ ရခိုင္ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ (ALD)ပါတီ ဥကၠ႒ ဦးေအးသာေအာင္ က ေျပာသည္။
“မီးေလာင္သြားတဲ့ ရြာသားေတြနဲ႔ ေတြ႔ၿပီး စစ္ေဆး ေမးျမန္းမႈေတြလုပ္တယ္၊ ေျမာက္ဦးမွာလည္းပဲ မရမာလူမ်ဳိးေနအိမ္ တခ်ဳိ႕မီးေလာင္တာကုိ စစ္ေဆးတယ္၊ အဓိက စစ္ေဆးတာက ပဋိပကၡ စတင္ျဖစ္ပြားရတဲ့ အေၾကာင္းရင္းပါ”ဟု ၎က ဆိုသည္။
စုံစမ္းေရး ေကာ္မရွင္သည္ ရခိုင္ေဒသတြင္း ပဋိပကၡျဖစ္ရသည့္ အေၾကာင္းရင္းကုိ အဓိက စစ္ေဆး၍ ထိုစစ္ေဆးမႈ အေပၚ အေျခခံသုံးသပ္ကာ ေရရွည္ တည္ၿငိမ္ေရး၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ အတြက္သာမက ႏိုင္ငံတည္ၿငိမ္ေရး၊ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး၊ ေဒသတြင္း ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး အစီအစဥ္မ်ား၊ ျပည္တြင္း လုံၿခဳံေရး အစီအစဥ္မ်ား အတြက္ ေဆာင္ရြက္သြားမည္ဟု သိရသည္။
“လြတ္လပ္တဲ့ စုံစမ္းစစ္ေဆး ေမးျမန္းမႈေတြ လုပ္ႏိုင္ပါတယ္၊ အာဏာပိုင္ေတြ က လုံၿခဳံေရး ကိစၥ စီစဥ္ေပးတာ ေလာက္ပါပဲ”ဟု ဦးေအးသာေအာင္ က ေျပာသည္။
စုံစမ္းစစ္ေဆးေရး ေကာ္မရွင္သည္ ေမာင္ေတာၿမိဳ႕နယ္ရွိ မီးေလာင္ကြ်မ္းသြားသည့္ ေမာရ၀တီ၊ သေရကုန္ေဘာင္ ေက်းရြာ မ်ားသို႔ သြားေရာက္၍ ဒုကၡသည္မ်ားႏွင့္ေတြ႔ဆုံ ေမးျမန္း စစ္ေဆးမႈမ်ား လုပ္ေဆာင္ေၾကာင္း၊ ၿမိဳ႕ေပၚရွိ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားသို႔ လာေရာက္ျခင္း မရွိေသးေၾကာင္း ေမာင္ေတာ ၿမိဳ႕ခံ တခ်ဳိ႕က ေျပာဆိုသည္။
ေဒသခံ ရခိုင္ တိုင္းရင္းသားမ်ား၊ ရခိုင္မ်ဳိးႏြယ္စုမ်ားႏွင့္ဘဂၤါလီဒုကၡသည္ အားလုံးႏွင့္ သီးျခားစီ ေမးျမန္းမႈ လုပ္ေဆာင္ေၾကာင္း၊ ေက်ာက္ေတာ္၊ ေျမာက္ဦးေဒသ တို႔၌ ၿမိဳ႕မိ ၿမိဳ႕ဘမ်ား ႏွင့္လည္း ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြး၍ ေရရွည္ တည္ၿငိမ္ေရး ကိစၥမ်ားကုိ ေကာ္ မရွင္ အဖြဲ႔က ေဆြးေႏြးသြားေၾကာင္း ေျမာက္ဦး ေဒသခံမ်ားကလည္း ေျပာသည္။
ေကာ္မရွင္အဖြဲ႔ က စစ္ေတြၿမိဳ႕နယ္ရွိ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ားသို႔လည္း ယခုရက္ပိုင္းအတြင္း ထပ္မံသြားေရာက္၍ စုံစမ္းစစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္မည္ ျဖစ္ ေၾကာင္း၊ ထိုမွတဆင့္ ေက်ာက္ျဖဴ၊ ရမ္းၿဗဲ၊ ေက်ာက္နီေမာ္၊ ေတာင္ကုတ္ စသည့္ေဒသ မ်ားသို႔ သြားေရာက္ စစ္ေဆးမည္ျဖစ္ေၾကာင္း ေျပာဆိုသည္။
စစ္ေတြၿမိဳ႕နယ္၌ ဘဂၤါလီဒုကၡသည္ စခန္း ၇ ခုရွိၿပီး လူဦးေရ ၆ ေသာင္း၀န္းက်င္ ရွိေၾကာင္း၊ ၎တို႔ ေနထိုင္ စားေသာက္ေရး ကိစၥကုိ ျပည္နယ္အစိုးရက ေဆာင္ရြက္ေပးေနေၾကာင္း၊ ကမၻာ့ စားနပ္ရိကၡာ အစီအစဥ္(WFP) အဖြဲ႔က ဆန္ေပးေနသည့္အတြက္ စားစရာ ျပည့္စုံမႈရွိေၾကာင္း ရခိုင္ျပည္နယ္ အစိုးရ၏ သတင္းျပန္ၾကားေရး ဆပ္ေကာ္မတီ ဥကၠ႒ႏွင့္ျပည္နယ္ ဥပေဒခ်ဳပ္ ဦးလွသိန္း က ေျပာသည္။
စစ္ေတြ ၿမိဳ႕ရွိ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္းမ်ား၌ ရခိုင္တိုင္းရင္းသား ဒုကၡသည္ စခန္း ၅ ခုရွိေၾကာင္း၊ ထိုစခန္း ၅ ခုကုိ တေနရာတည္းတြင္ စုေပါင္းထားႏိုင္ရန္ ေနအိမ္မ်ား တည္ေဆာက္ေနေၾကာင္း ၎ က ဆက္ေျပာသည္။
ယခုခရီးစဥ္သည္ ပထမဆုံးျဖစ္ၿပီး ေကာ္မရွင္တခုလုံးအေနျဖင့္ စုံစမ္းစစ္ေဆးၾကမည္ျဖစ္၍ လာမည့္ခရီးစဥ္မ်ားတြင္ ဆပ္ေကာ္ မတီ ၈ ရပ္က မိမိတို႔တာ၀န္ယူထားရာ က႑အလိုက္ အေသးစိတ္ ထပ္မံစစ္ေဆးမႈ ျပဳလုပ္ၾကမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း အဖြဲ႔၀င္မ်ား က ေျပာသည္။ ၎တို႔၏ စစ္ေဆးေတြ႔ရွိခ်က္မ်ားကုိ ႏို၀င္ဘာလ ၁၇ ရက္ေန႔တြင္ သမၼတထံ အစီရင္ခံစာတင္ျပရမည္ ျဖစ္ သည္။
စုံစမ္းေရး ေကာ္မရွင္အဖြဲအား သာသနာေရး ဦးစီးဌာန ညြန္ခ်ဳပ္ အၿငိမ္းစား ေဒါက္တာ မ်ဳိးညြန္႔ ဦးေဆာင္ၿပီး ခရစ္ယာန္ ဘာ သာေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ အစၥလမ္ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္မ်ားနွင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားမွ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၊ ပညာရွင္မ်ား စသည့္ ၂၇ ဦးျဖင့္ ၾသဂုတ္လ ၁၇ ရက္ေန႔တြင္ သမၼတ က တာ၀န္ေပးဖြဲ႕စည္းထားျခင္းျဖစ္သည္။
သတင္းစာ ဆရာ ေမာင္၀ံသ၊ အႏုပညာရွင္ ဇာဂနာ၊ ၈၈ မ်ိဳးဆက္ ေက်ာင္းသား ေခါင္းေဆာင္ ဦးကိုကိုႀကီး ၊ ရခိုင္ တိုင္းရင္း သားမ်ား တိုးတက္ေရးပါတီ (RNDP) ဥကၠ႒ ေဒါက္တာ ေအးေမာင္၊ ေဒါက္တာ ေက်ာ္ရင္လႈိင္(Myanmar Egress)၊ ဗဟု ဖြံ႕ၿဖိဳး ေရး အဖြဲ႕မွ ဦးေအာင္ႏုိင္ဦး တို႔လည္း ပါ၀င္သည္။
ဇြန္လဆန္းမွ စတင္ခဲ့ေသာ ရခိုင္ေဒသတြင္း ပဋိပကၡမ်ားေၾကာင့္ ေသဆုံးသူ ၈၀ ၀န္းက်င္၊ ဒဏ္ရာရသူ ၁၁၂ ဦး၊ လူေနအိမ္ ၅၀၀၀ ၀န္းက်င္၊ ဘုန္းႀကီးေက်ာင္း ၁၄ ေက်ာင္း၊ စာသင္ေက်ာင္း ၃ ေက်ာင္း၊ ဗလီ ၁၇ ခု ပ်က္စီးခဲ့ေၾကာင္း နယ္စပ္ေရးရာ ၀န္ႀကီး ဒု ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီး သိန္းေဌး က ဇူလိုင္လ ၃၀ ရက္ေန႔ သတင္းစာ ရွင္းလင္းပြဲ၌ ေျပာဆိုခဲ့သည္။
ရမ္းၿဗဲၿမိဳ႕နယ္၊ ေက်ာက္နီေမာ္ ေဒသမွ မသီတာေထြး အသတ္ခံရမႈ ႏွင့္ဆက္စပ္၍ ေတာင္ကုတ္ၿမိဳ႕၌ လူ ၁၀ ဦးအသတ္ခံ ရ သည့္ ကိစၥအား စုံစမ္းစစ္ေဆးရန္ အတြက္ အာဏာပိုင္မ်ား ပါ၀င္သည့္ စုံစမ္းစစ္ေဆးေရးအဖြဲ တခုကုိလည္း ဇြန္လ တြင္ ဖြဲ႔စည္း ခဲ့ေသးသည္။
ထိုအဖြဲ႔ ႔၌ ျပည္ထဲေရး ဒု ၀န္ႀကီ ဗိုလ္မႉးခ်ဳပ္ ေက်ာ္ဇံျမင့္ ဦးေဆာင္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံ ရဲတပ္ဖြဲ႔ ဒု ရဲခ်ဳပ္၊ ရခိုင္ျပည္နယ္ ဥပေဒ အရာ ရွိ၊ ျပည္နယ္ ရဲတပ္ဖြဲ႔မႉး၊ ျပည္နယ္ အထူးစုံစမ္းေရးအဖြဲ႔ အႀကီးအကဲ စသည့္ ဌာနဆိုင္ရာ အႀကီးအကဲ ၁၆ ဦးပါ၀င္သည္။ ထိုအ ဖြဲ႔ သည္ ၎တို႔၏ စစ္ေဆးေတြ႔ရွိမႈမ်ားကုိ ဇြန္လ ၃၀ ရက္ေန႔တြင္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတ ထံ အစီရင္ခံ တင္ျပရမည္ဟု အစိုးရက သတင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့သည္။

ရခိုင္နဲ႔ ကခ်င္အေရးေၾကာင့္ စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္

ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ  အခုထက္ထိ  ဒီမိုကေရစီေရး  ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို   ဆက္ၿပီး လုပ္ေနတာ ေတြ႔ရတယ္လို႔   ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ေရး ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး  Navi Pillay ေျပာၾကား လိုက္ပါတယ္။ဒါေပမယ့္လည္း  ရခိုင္ျပည္နယ္နဲ႔  ကခ်င္ျပည္နယ္ေတြ အတြင္း  ျဖစ္ပြါးေနတဲ့  အၾကမ္းဘက္မႈေတြအတြက္ေတာ့ စိတ္အေႏွာက္အယွက္ ျဖစ္ရတယ္လုိ႔ ဆိုပါတယ္။

မေန႔က  တနလၤာေန႔   Switzerland   ႏိုင္ငံ ဂ်နီဗာၿမိဳ႕မွာစတင္တဲ့   ၂၁ႀကိမ္ေျမာက္ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ေရးေကင္စီရဲ့ ညီလာခံမွာ  ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရး ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး နာဗီ ပီေလးက ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး  လက္ရွိအေျခအေနမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ဆက္ၿပီးလုပ္ေနတာေတြ႔ရတယ္လို႔  အခုလိုေျပာပါတယ္။

“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ  ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ဆက္ၿပီး လုပ္ေနတာေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ  သတင္းမီဒီယာေတြ အေပၚ ကန္႔သတ္ပိတ္ပင္ထားတာ တခ်ိဳဳ႕ ေျဖေလွ်ာ့ေပးတာအျပင္  ႏုိင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ ထပ္ၿပီးလႊတ္ေပးတာနဲ႔  တရားေရး ဆိုင္ရာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေနတာမ်ိဳးပါ ေတြ႔ရပါတယ္။  OHCHR  လို႔ေခၚတဲ့ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္ေရးဆိုင္ရာ မဟာမင္းႀကီးရံုးက   မၾကာခင္ကာလေတြ အတြင္း ျမန္မာႏုိင္ငံကို  ထိေတြ႔ဆက္ဆန္မႈေတြ တိုးလုပ္လာသလို  ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့  အသြင္ကူးေျပာင္းေရး ကာလအတြက္ တကယ့္ကို အေထာက္အကူေတြ ေပးခဲ့တယ္လို႔ က်မ ေျပာပါရေစ။”

ကုလသမဂၢက  ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္ေရး ဆိုင္ရာ အထူးကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္  ၂၀၀၈ခုႏွစ္က စၿပီး  ေသာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနားကို ခန္႔အပ္ၿပီး ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္း လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြ ေလ်ာ့ပါးေစဖို႔ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါတယ္။   ယံုၾကည္ခ်က္ေၾကာင့္ အက်ဥ္းက်ခံေနရတဲ့  ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္ေျမာက္ေစဖို႔ အျပင္ အဓမၼ လုပ္အားေစခုိင္းမႈနဲ႔ ကေလးစစ္သား ပေပ်ာက္ေရး အပါအ၀င္ လူ႔အခြင့္ေရး အခ်ိဳုးေဖါက္ခံရမႈေတြအတြက္ စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔   မစၥတာကင္တားနားဟာ  ျမန္မာႏုိင္ငံကို  ၆ႀကိမ္ လာေရာက္ ခြင့္ရခဲ့ပါတယ္။

ေနာက္ဆံုးအႀကိမ္အျဖစ္ ၿပီးခဲ့တဲ့ လဆန္းမွာပဲ  ျမန္မာႏိုင္ငံကို  ၆ရက္ၾကာခရီး လာေရာက္ခဲ့တဲ့ ေနာက္မွာ  မစၥတာကင္တားနားက  ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဆိုး၀ါးတဲ့ လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြ အခုထိရွိေနတုန္းပဲလို႔ ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။ လူ႔အခြင့္ေရး ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး နာဗီပီေလးကလည္း  ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ  ေကာင္းမြန္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ဆက္ေတြ႔ေနရေပမယ့္ လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြ ကိုေတာ့  ေတြ႔ေနရဆဲပဲလို႔ ေျပာပါတယ္။

“ဘာပဲေျပာေျပာ  အခုျမန္မာႏိုင္ငံမွာ  အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ရခိုင္ျပည္နယ္ထဲမွာ ေတြ႔ေနရၿပီး  ဒီအၾကမ္းဖက္မႈ အဓိကရုန္းေတြ ေၾကာင့္  အနည္းဆံုး လူ ၈၈ ေယာက္  ေသဆံုးခဲ့ရၿပီး   လူေပါင္း (ရ) ေသာင္းေလာက္ အိုးအိမ္စြန္႔ခြါ  ထြက္ေျပးေနၾကရတာမို႔  ဒါဟာ ေဒသခံေတြအားလံုးကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ခံစားေစတာပါ။ ဒါ့အျပင္ ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲမွာလည္း လူ႔အခြင့္ေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြ ဆက္ၿပီး ေတြ႔ေနရေသးတာမို႔  ဒါက က်မတို႔ကို  စိတ္အေႏွာက္အယွက္ျဖစ္ေစပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္မွာျဖစ္ပြါးတဲ့ အဓိကရုန္းေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး သီးျခားလြတ္လပ္တဲ့ စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈတရပ္ လုပ္ေပးဖို႔ ကုလသမဂၢက ေတာင္းဆိုခဲ့ၿပီး  ျမန္မာအစိုးရက  ၾသဂုတ္လ ၁ရရက္ ေန႔မွာပဲ  အဖြဲ႔၀င္ ၂၈ဦးပါ၀င္တဲ့  စံုစမ္းစစ္ေဆးေရး အဖြဲ႔တရပ္ကို ဖြဲ႔စည္းလိုက္ေၾကာင္း ေၾကျငာခ်က္ထုတ္ျပန္ၿပီး စံုစမ္းစစ္ေဆးေစခဲ့ပါတယ္။

ကုလသမဂၢရဲ့ ျမန္မာႏုိင္ငံ လူ႔အခြင့္ေရး အထူးကိုယ္စားလွယ္ ေသာမတ္စ္ အိုေဟး ကင္တားနားဟာ ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့  လူ႔အခြင့္ေရး အေျခအေနေတြနဲ႔ ပါတ္သက္ၿပီး  ေအာက္တိုဘာလထဲမွာ က်င္းပမယ့္  ၆၇ႀကိမ္ေျမာက္  ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံမွာ သူ႔ရဲ့ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြကို တင္ျပမွာ ျဖစ္ပါတယ္။

ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း လူသားခ်င္း စာနာကူညီေရးအေျခအေန အေမရိကန္ စိုးရိမ္

ျပီးခဲ့တဲ့ဇြန္လက ျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ အၾကမ္းဖက္ ပဋိပကၡေတြရဲ႕ဒဏ္ေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္းက လူသားခ်င္း စာနာကူညီေရးဆိုင္ရာ အေျခအေနေတြနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက အထူးစိုးရိမ္ေၾကာင္း ရန္ကုန္ျမိဳ႕ရွိ အေမရိကန္သံရံုးက ေျပာၾကား လိုက္ပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အေမရိကန္သံအမတ္ၾကီး မစၥတာ Derek Mitchell နဲ႔ အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ႏိုင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး မစၥတာ Joseph Yun တို႔ ရခိုင္ျပည္နယ္အတြင္း အၾကမ္းဖက္ ပဋိပကၡဒဏ္ ခံစားခဲ့ရတဲ့ ေနရာေတြကို ႏွစ္ရက္ၾကာ သြားေရာက္ ၾကည့္ရႈ ေလ့လာခဲ့ျပီးတဲ့ေနာက္ အေမရိကန္ သံရံုးက ေၾကညာခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ျဖစ္ျပီးခဲ့တဲ့ ပဋိပကၡဒဏ္ကို ႏွစ္ဖက္စလံုး အႀကီးအက်ယ္ ခံခဲ့ၾကရျပီး စာနာမႈကူညီေရး အေျခအေနကလည္း စိုးရိမ္စရာ ေကာင္းေနဆဲ ျဖစ္ေၾကာင္း လိုအပ္ေနတာေတြကို ခ်က္ျခင္းအျမန္ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ အေရးႀကီးတဲ့အျပင္ ေရရွည္အတြက္ အေျခခံက်တဲ့အလုပ္ေတြ၊ တည္တံ့ခိုင္ျမဲျပီး တရားမွ်တတဲ့ ေျဖရွင္းမႈေတြ ခ်မွတ္ဖို႔လည္း လိုအပ္ေၾကာင္းလည္း ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု အေရွ႕အာရွနဲ႔ ပစိဖိတ္ေရးရာဌာန အၾကီးအကဲလည္းျဖစ္တဲ့ မစၥတာ Joseph Yun ဟာ ရခိုင္ျပည္နယ္ အၾကမ္းဖက္မႈကိစၥ ဆက္လက္ ေဆြးေႏြးဖို႔အတြက္ ျမန္မာႏိုင္ငံကေန ဘဂၤလားေဒ့့ရွ္ ႏိုင္ငံကို မေန႔က ထြက္ခြာသြားပါတယ္။

အေမရိကန္ လက္ေထာက္၀န္ႀကီး ၄ ဦး ရခုိင္ျပည္နယ္သုိ႔ သြားေရာက္ေလ့လာခ့ဲ – Hillary Clinton sent a delegation to visit Burma and Bangladesh

ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ လူသားခ်င္း စာနာမႈ ေထာက္ပ့ံေရး အေျခအေနမွာ စုိးရိမ္ဖြယ္အေျခအေနတြင္ ရိွသည္ဟု အေမရိကန္ လက္ေထာက္ ၀န္ႀကီး ၄ ဦးပါ၀င္သည့္ကုိယ္စားလွယ္အဖဲြ႔က ယေန႔ သတင္းထုတ္ျပန္လုိက္သည္။
အေမရိကန္နုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီး ဟီလာရီကလင္တန္ ေစလႊတ္လုိက္သည့္ ထုိကုိယ္စားလွယ္အဖဲြ႔သည္ ရခုိင္ျပည္နယ္တြင္ ၂ ရက္ၾကာ ေလ့လာခ့ဲျပီးေနာက္ ထုိသုိ႔ သတင္းထုတ္ျပန္လုိက္ျခင္း ျဖစ္သည္။
“လူ႔အဖဲြ႔အစည္းႏွစ္ခုစလုံး ႀကီးႀကီးမားမား ထိခုိက္မႈ ရိွေနျပီး လူသားခ်င္းစာနာ ေထာက္ပ့ံေရး အေျခအေနက စုိးရိမ္စရာေကာင္းလြန္းေနဆဲျဖစ္ပါသည္” ဟု ကုိယ္စားလွယ္အဖဲြ႔က ဆုိသည္။
၎တုိ႔အဖဲြ႔သည္ စစ္ေတြျမိဳ႕ အပါအ၀င္ ျမန္မာ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နယ္စပ္ရိွ ေမာင္ေတာျမိဳ႕သုိ႔ သြားေရာက္ေလ့လာျပီး အလႊာေပါင္းစုံႏွင့္ ထိေတြ႔ခ့ဲသည္ဟု သတင္းထုတ္ျပန္ထားသည္။
“ေရရွည္တည္တ့ံျပီး တရားမွ်တမႈရိွရိွ ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ရန္ အေျခခံအုတ္ျမစ္ကုိလည္း ခ်ရေပမည္” ဟု အဆုိပါ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေရးထားသည္။
၀ါရွင္တန္မွ ေစလႊတ္လုိက္ေသာ လက္ေထာက္နုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီး ၄ ဦးသည္ ယေန႔ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နုိင္ငံသုိ႔ ထြက္ခြာသြားျပီျဖစ္ေၾကာင္း သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္တြင္ ေဖာ္ျပထားသည္။

ကခ်င္ စစ္ေျပး ဒုကၡသည္ ၅၀၀၀ နီးပါး တ႐ုတ္ ျပန္ပို႔

တ႐ုတ္ႏုိင္ငံတြင္ ခိုလႈံေနသည့္ ဒုကၡသည္ စခန္း ၆ ခုမွ ကခ်င္ စစ္ေျပး ဒုကၡသည္ ၅၀၀၀ နီးပါးကုိ တ႐ုတ္ အာဏာပိုင္မ်ားက ျမန္ မာ ျပည္သို႔ မၾကာေသးခင္က ျပန္ပို႔လိုက္ေၾကာင္း ဒုကၡသည္ အကူအညီေပးေရး အဖြဲ႕က ေျပာသည္။
ျမန္မာႏုိင္ငံသို႔ ၿပီးခဲ့သည့္လ၂၂ ရက္ ေန႔မွစ၍ တပတ္အတြင္းျပန္ပို႔ျခင္း ခံရသည့္ ယင္းဒုကၡသည္မ်ားသည္ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ နန္ေတာင္းၿမိဳ႕နယ္ အတြင္းရွိ ရမ္လူး (Yang Lu)၊ ေလာင္ဖိုင္ (Lau Hpai)၊ လံုဂေရာက္ (Lung Krawk)၊ နားေကာင္းေကာင္ (Na Kawng Kawng)၊ ခေဒါင္ပါ (Hka dawng Pa)၊ ငါေနာင္ပါ (Nga Nawng Pa) စခန္းမ်ားတြင္ ေနထုိင္သူမ်ား ျဖစ္သည္။
ဒုကၡသည္မ်ား ျပန္ပို႔သည့္ အေၾကာင္းအရင္းကုိ မသိရေသာ္လည္း တ႐ုတ္ႏုိင္ငံ ေရႊလီၿမိဳ႕ အာဏာပုိင္မ်ားက ျပန္ခိုင္းျခင္း ျဖစ္ေၾကာင္း ကခ်င္ ဒုကၡသည္မ်ား ကူညီကယ္ဆယ္ေရး ေကာ္မတီ ဥကၠ႒ ဦးဒြဲပီဆာက ေျပာသည္။ဒုကၡသည္ အမ်ားစုက မံစီၿမိဳ႕နယ္ အတြင္းရွိ မန္၀ိန္ႀကီး ေက်းရြာသို႔ သြားေရာက္ေနထိုင္ၾကၿပီး ခရစ္ယာန္ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ မ်ားက ကူညီ ေထာက္ပံ့ ေပးထားေၾကာင္း ၎က ေျပာျပသည္။
“က်ေနာ္တို႔ ကူညီႏုိင္တဲ့ ေစတနာရွင္ေတြကို ကူညီဖို႔ ေတာင္းဆိုတာ ေလာေလာဆယ္ဆယ္ စား၀တ္ေနေရး ဒီေလာက္ပဲ စီစဥ္ေပး ထားႏုိင္ပါတယ္”ဟုလည္း ဦးဒြဲပီဆာ က ဆိုသည္။
တျခားေသာ အစိုးရမဟုတ္သည့္ NGO အဖြဲ႔တခ်ဳိ႕က ရိကၡာႏွင့္ေဆး၀ါးမ်ား လာေရာက္ ေထာက္ပံ့မႈမ်ားရွိေၾကာင္းလည္း ၎က ဆက္ေျပာသည္။
“မန္၀ိန္ႀကီး ဆိုတာ လက္ရွိ အစိုးရ ရဲစခန္း ရွိတယ္၊ ေနာက္ စစ္ေၾကာင္း လႈပ္ရွားမႈေတြလည္း အၿမဲတမ္းရွိတယ္၊ ဒါေပမယ့္ အခုေလာ ေလာဆယ္ေတာ့ ရဲစခန္းေတြက စစ္ေျပး ဒုကၡသည္ေတြကုိ ဘယ္လို ေနရမယ္ ဆိုတာလည္း မေျပာဘူး၊ လာေရာက္ၾကည့္ ႐ႈတာလည္း မရွိဘူး”ဟု ၎က ရွင္းျပသည္။
ကုလသမဂၢ ဒုကၡသည္မ်ား ဆုိင္ရာ မဟာမင္းႀကီး ႐ုံး(UNHCR) ကလည္း ျမန္မာျပည္ ေျမာက္ပိုင္း လံုၿခံဳမႈမရွိေသာ စစ္မက္ျဖစ္ပြားရာ ကခ်င္ ေဒသသို႔ ကေလးလူငယ္ အမ်ားအျပား ပါ၀င္သည့္ ဒုကၡသည္ ၅၀၀၀ ခန္႔ကုိ တ႐ုတ္အာဏာပိုင္မ်ားက ျပန္ပို႔ေနသည့္ အတြက္ အလြန္ စိုးရိမ္မိေၾကာင္း ယခုလ ၇ ရက္ေန႔က ထုတ္ျပန္ထားသည္။ကခ်င္ျပည္နယ္ တ႐ုတ္နယ္စပ္မွ လြယ္ဂ်ယ္ ဒုကၡသည္ စခန္း ၄ ခု ရွိ ျပန္ပို႔ခံရေသာ ဒုကၡသည္ ၁၂၀၀ ခန္႔ကိုလည္း ယခုလဆန္း က တာေပၚလင္စ၊ ေစာင္၊ ျခင္ေထာင္ ႏွင့္ မီးဖိုေခ်ာင္သုံး ပစၥည္းမ်ားကို သြားေရာက္ေထာက္ပံ့ ေပးခဲ့ေသးသည္ဟု ထုတ္ျပန္ခ်က္၌ ပါရွိသည္။
ျပန္ပုိ႔ခံရသည့္ ဒုကၡသည္မ်ားထဲမွ ၃၄၀၀ ေက်ာ္မွာ တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ ပ်က္စီးခဲ့သည့္ ၎တို႔၏ အိုးအိမ္မ်ားတြင္ ျပန္လည္ ေန ထိုင္ရန္ ေၾကာက္ရြံ႕ေနသည့္အတြက္ ဒုကၡသည္ စခန္းမ်ား၌ပင္ ေနထိုင္လ်က္ရွိေၾကာင္း၊ စားေရရိကၡာ၊ အမိုးအကာ ႏွင့္ ေဆး၀ါးမ်ားလည္း လိုအပ္လ်က္ရွိေၾကာင္း သိရသည္။ထို႔ေၾကာင့္ တ႐ုတ္ အာဏာပိုင္မ်ားအေနျဖင့္ ကခ်င္ စစ္ေျပးဒုကၡသည္မ်ားကုိ စစ္မက္ဇုန္ အတြင္းသို႔ ျပန္လည္ပို႔ေဆာင္ေနျခင္း ႏွင့္ ပတ္သက္၍ အႀကိမ္ႀကိမ္ ေမတၱာ ရပ္ခံခဲ့ေၾကာင္းလည္း UNHCR ထုတ္ျပန္ခ်က္က ဆုိသည္။
ယင္း ဒုကၡသည္မ်ားသည္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇြန္လပိုင္းက အစိုးရတပ္မ်ားႏွင့္ ကခ်င္ျပည္ လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ (KIA)တို႔ အၾကား တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ အိုးအိမ္စြန္႔ခြာ၍ တ႐ုတ္ျပည္ဘက္သို႔ ထြက္ေျပးသြားၾကသူမ်ား ျဖစ္ေၾကာင္း သိရသည္။
KIA သည္ ၁၉၉၄ ခုႏွစ္တြင္ အစိုးရႏွင့္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ေရးထိုးထားသည့္ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ ႔ျဖစ္ ၿပီး ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ဇြန္လတြင္ တုိက္ပြဲမ်ား ျပန္လည္ ျဖစ္ပြားခဲ့ၿပီးေနာက္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးလည္း ပ်က္ျပားခဲ့သည္။ ယင္းတိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ အစိုးရႏွင့္ KIA ၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျပန္လည္ တည္ေဆာက္ရန္ ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ႏုိ၀င္ဘာလမွ စတင္၍ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္အတြင္း အႀကိမ္ႀကိမ္ ေတြ႕ဆံုခဲ့ၾကေသာ္လည္း ယေန႔အထိ ေရရာသည့္ သေဘာတူညီခ်က္ တစံုတရာ မရရွိေသးေပ။
ယမန္ႏွစ္ ဇြန္လမွ စတင္ ျဖစ္ပြားခဲ့သည့္ တိုက္ပြဲမ်ားေၾကာင့္ အိုးအိမ္ စြန္႔ခြာထြက္ေျပးရေသာ ေဒသခံ ဒုကၡသည္မ်ားမွာ ကခ်င္ျပည္ နယ္ႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္အတြင္း စုစုေပါင္း ၇၅၀၀၀ ခန္႔ရွိေၾကာင္းလည္း ကုလသမဂၢက ထုတ္ျပန္ထားသည္။